Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Leiden

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Leiden
Datering:
1402 - 1572
Orde of congregatie:
Reguliere Kanunnikessen van de H. Augustinus (Windesheim)
Naam van het klooster:
Agnes
Patroonheilige:
Sint Agnes
Plaatsnaam:
Leiden
Provincie:
Zuid-Holland
Parochie:
Leiden-Onze Lieve Vrouw
Destijds gewest:
Holland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1402
Opheffing/laatste vermelding:
1572
Type:
Klooster, v
Geschiedenis:
Het Sint Agnesconvent te Leiden, waarvan de vroegste vermelding uit 1404 dateert, werd kort na 1402 gesticht. Het convent vond onderdak in een huis, dat vlakbij de Onze Lieve Vrouwekerk stond en toebehoord had aan het Sint Margarethaconvent, dat tussen 1402 en 1404 naar de eveneens in Leiden gelegen Maredijk verplaatst was. Tot 1462 behoorde het convent tot de derde orde van Sint Franciscus. Tevens was het toen bij het Kapittel van Utrecht aangesloten. In 1410 verleende de pastoor van de Onze Lieve Vrouwekerk aan de zusters zowel het voorrecht om in een eigen kapel diensten te laten doen als het voorrecht om op een eigen kerkhof begraven te worden. Deze voorrechten werden in 1441 vernieuwd, terwijl in 1450 de bevestiging daarvan door de bisschop volgde. In 1460-1470 werd een nieuw kloostercomplex gerealiseerd op het terrein, dat thans te situeren is tussen de Haarlemmerstraat en de Dolhuissteeg en in het oosten door de Vrouwenkerksteeg en in het westen door de Sionsteeg begrensd wordt. In 1462 ging het convent over op de regel van Sint Augustinus en werd het onder toezicht geplaatst van het Kapittel van Windesheim. Tot incorporatie van het convent bij dit kapittel kwam het echter niet. In de laatste decennia van de 15de eeuw kende het convent, dat als vermogend bekend stond, zijn grootste bloei. Toen in 1572 Leiden de zijde van Willem van Oranje koos, werd het convent opgeheven en werd het kloostercomplex vervolgens aan de stad toegewezen. De zusters mochten er echter blijven wonen. In de jaren na 1574 kregen de gebouwen een algemene woonbestemming om in 1581 aan de huiszittenmeesters te worden overgedragen, teneinde ze tot woningen in te richten dan wel ze als zodanig te herstellen. In 1609 werden de gebouwen gesloopt om plaats te maken voor een complex van nieuwbouwwoningen. De kapel bleef nog een tijd lang behouden. In 1660 liet het stadsbestuur op de plek van deze kapel, die toen inmiddels afgebroken was, een turfschuur bouwen

Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel I, p. 128; Monasticon Batavum, Deel II, p. 111; W.J. Kuijper, ‘Planten- en dierenresten in laatmiddeleeuwse beerputten op het terrein van het St. Agnietenklooster’, p. 131/132; K. Goudriaan: ‘De derde orde van Sint Franciscus in het bisdom Utrecht: Een voorstudie’ in “Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis 1” (Hilversum 1998), p. 243; D.E.H. de Boer en K.J. Pompe, ‘Het St. Agnietenklooster te Leiden. De ruimtelijke ontwikkeling van een een vrouwenklooster in de 15e en 16e eeuw’ in “Bodemonderzoek in Leiden. Jaarverslag 1984,” 7e jaargang (1985), zie ook: https://www.leidseregioinkaart.nl/pdf/Bodemonderzoek%20in%20Leiden%207%20-%201984.pdf (04-08-20170; H. Brand, “Over macht en overwicht: stedelijke elites in Leiden,(1420-1510” (Leuven/Apeldoorn 1996) in “Bodemonderzoek in Leiden. Jaarverslag 1984,” 7e jaargang (1985), zie ook: https://www.leidseregioinkaart.nl/pdf/Bodemonderzoek%20in%20Leiden%207%20-%201984.pdf (04-08-2017); R.M. van Heeringen, ’Archeologisch onderzoek van de laat-middeleeuwse kloosters van St. Agnes en St Michiel in de Stadswijk De Camp in Leiden’ in “Bodemonderzoek in Leiden. Jaarverslag 1984,” 7e jaargang (1985), zie ook: https://www.leidseregioinkaart.nl/pdf/Bodemonderzoek%20in%20Leiden%207%20-%201984.pdf (04-08-2017), p. 86/87/88
Gebruikte websites:
Website Erfgoed Leiden en Omstreken, https://www.erfgoedleiden.nl/collecties/archieven/archievenoverzicht/ead/xml/eadid/0503 (03-08-2017)
ENK Monasticon nummer:
ME-Z104-051
VU Kloosterlijst nummer:
L13