Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Utrecht

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Utrecht
Datering:
1396 - 1580
Orde of congregatie:
Reguliere Kanunnikessen van de H. Augustinus (Windesheim)
Naam van het klooster:
St. Ursulaklooster
Patroonheilige:
Sint Ursula
Plaatsnaam:
Utrecht
Provincie:
Utrecht
Parochie:
Utrecht-Buurkerk
Destijds gewest:
Nedersticht
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1396
Opheffing/laatste vermelding:
1580
Type:
Klooster, v
Geschiedenis:
Het Sint Ursulaklooster in Utrecht lag op een terrein dat omsloten werd door de Hamburgerstraat, de Lange Nieuwstraat, de Abraham Dolesteeg en de Oudegracht. Het is niet bekend wanneer dit klooster gesticht werd. Al in 1396 is er sprake van de “zusters van de Heilige Ursula” toen uit hun midden het begijnhuis van St. Nicolaas een overste koos. Bij testament van 1408 schonk Abraham Dole jaarlijkse inkomsten uit landerijen en andere goederen om daarvan een kapel en een altaar bij het door hem gestichte klooster te bouwen. Dit klooster werd behalve Sint Ursulaklooster ook wel Abraham Doleklooster genoemd, dat in de volksmond tot Braemdolen- of Brandolyklooster verbasterd werd. In 1399 namen de zusters van dit klooster de derde regel van Sint Franciscus aan en schaarden zich onder het Kapittel van Utrecht. Voor het onder meer houden van diensten in de kloosterkapel kregen de zusters in 1412 toestemming om een eigen priester en biechtvader te kiezen. Vóór 1458 gingen de zusters over tot de regel van Sint Augustinus en kwamen onder toezicht te staan van het Kapittel van Windesheim. De kapel werd vermoedelijk omstreeks 1479 uitgebreid of herbouwd. Deze kapel was een dubbelkapel. De uitsluitend via het klooster bereikbare bovenkerk was bestemd voor de zusters. De benedenkerk was via de Hamburgerstraat toegankelijk voor het gewone kerkvolk, dat daar gescheiden van de zusters de dienst kon bijwonen. Na de reformatie in 1580 werden de bezittingen van het klooster geconfisqueerd, waaronder het kloostercomplex waar de zusters mochten blijven wonen. In 1888 werd het eigenlijke kloostergebouw afgebroken om plaats te maken voor een schoolgebouw. De kapel werd voor allerlei doeleinden gebruikt. Zo ging in 1636 de bovenverdieping van de kapel als snijkamer voor de universiteit dienst doen, terwijl in de benedenruimte een schermschool voor studenten gevestigd werd. Sinds 1745 is de kapel als kerk in gebruik bij de Lutherse gemeente, die de toen vervallen kapel verbouwde en uitbreidde
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel I, p. 186, Monasticon Batavum, Supplement, p. 153; Monasticon Batavum, Deel II, p. 188/194; Monasticon Trajectense, http://www2.fgw.vu.nl/oz/monasticon/detail.php?ID=149 (13-10-2017); A. Schukken, Masterscriptie “Utrecht en de Reformatie: de stedenbouwkundige gevolgen” (TU Delft 2015), p. 20
Gebruikte websites:
Website Reliwiki, Nederlandse database over religieuze gebouwen, http://reliwiki.nl/index.php/Utrecht,_Hamburgerstraat_9_-_Evangelisch-Lutherse_Kerk (13-10-2017); Website Utrechtse Kronieken, http://www.utrechtsekronieken.nl/zoeken?mivast=3005&mizig=336&miadt=39&miaet=54&micode=Kroniekhss_UB_Utrecht.4&minr=32617067&milang=nl&misort=brn%7Casc&mibj=1411&miej=1420&miview=ldt (13-10-2017); Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Sint_Ursulaklooster_(Utrecht) (13-10-2017)
Opmerkingen:
Dit klooster werd ook Abraham Doleklooster genoemd, dat in de volksmond tot Braemdolen- of Brandolyklooster verbasterd werd
ENK Monasticon nummer:
ME-Z104-082
VU Kloosterlijst nummer:
U21