Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: 's-Hertogenbosch

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: 's-Hertogenbosch
Datering:
1424 - 1623
Orde of congregatie:
Broeders van het Gemene Leven
Naam van het klooster:
Gregorius
Patroonheilige:
Sint Gregorius
Plaatsnaam:
's-Hertogenbosch
Provincie:
Noord-Brabant
Parochie:
's-Hertogenbosch
Destijds gewest:
Brabant
Bisdom:
Luik
Stichting/eerste vermelding:
1424
Opheffing/laatste vermelding:
1623
Type:
Klooster, m
Geschiedenis:
In een daartoe door het stadsbestuur in de Hinthamerstraat in ’s-Hertogenbosch beschikbaar gestelde woning vestigde zich in 1424 vanuit Zwolle op verzoek van het Bossche stadsbestuur een gemeenschap van broeders des gemenen levens. Het huis werd aan de H.Gregorius toegewijd en kreeg daarom de naam Sint-Gregoriushuis. De broeders van dit huis, die doorgaans fraters werden genoemd, waren ongehuwd en leidden in gemeenschap van goederen, zonder kloostergeloften af te leggen, een religieus leven. Ze legden zich met name toe op het exploiteren van twee en later zelfs drie convicten, waarin scholieren werden opgevangen die de stadsschool bezochten. Het convict, dat in de Schilderstraat stond, fungeerde als kostschool voor arme scholieren en werd in de volksmond Arme-fraterhuis genoemd. Het tweede convict, het Rijke-fraterhuis, werden scholieren ondergebracht, die een volledig kostgeld betaalden. Het huis stond achter het Gregoriushuis in de Hinthamerstraat. Van 1485 tot en met 1487 woonde Desiderius Erasmus hier. In het derde convict, het Middel-fraterhuis genoemd, woonden scholieren, die alleen hun kost moesten betalen en dit geld met het verrichten van kleine diensten bij elkaar brachten. Voor het overige werden ze door de fraters onderhouden. Dit convict vormde een afdeling van het Rijke-fratershuis. In 1542 verleenden de fraters gedurende 14 maanden onderdak aan de wilhelmieten toen hun klooster, dat buiten de stadsmuren van ’s-Hertogenbosch lag, moest worden afgebroken om te voorkomen dat de troepen van Maarten van Rossum er zich zouden verschansen. Van de beeldenstorm in 1566 en van het Schermersoproer in 1579, maar vooral van het beleg van 's-Hertogenbosch in 1601 had het huis veel te lijden. In 1623 volgde de opheffing van het convent. In 1625 betrokken de norbertijnen van abdij Berne het door hen gekochte gebouwencomplex van de fraters aan de Hinthamerstraat, dat ze echter in 1629 bij de overgave van de ’s-Hertogenbosch aan Frederik Hendrik weer moesten verlaten
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, deel II, p. 97; A.G. Weiler, “Volgens de norm van de vroege kerk: De geschiedenis van de huizen van de broeders van het Gemene Leven in Nederland” (Nijmegen 1997), p. 92-98; Ed Hupkens, ‘Fraterhuis en Gansepoort’, op website Bossche Encyclopedie, http://www.bossche-encyclopedie.nl/panden/hinthamerstraat%20164.htm?p1=/overig/kloosters/_index.1.htm?title=Kloosters%20en%20religieus%20leven&t1=Kloosters%20en%20religieus%20leven&title=Pand (06-01-2017); Sasse van Ysselt, ‘Fraterhuis Hinthamerstraat”, op website Bossche Encyclopedie, http://www.bossche-encyclopedie.nl/panden/hinthamerstraat%20(4d.%20het%20fraterhuis).htm#top (06-01-2017); P. Nissen, ‘MisceIIanea De Bijbel lezen met Jheronimus Bosch’ in “Millennium, tijdschrift voor middeleeuwse studies”, 24 (2010), nr. 2, p. 155/156; H.D. Vervliet, “Post-Incunabula en Hun Uitgevers in de Lage Landen/Post-Incunabula and Their Publishers in the Low Countries” (Den Haag 1979), p. 154; A.G. Weiler, De spriritualteit van Erasmus christen-humanist (Nijmegen 1997)
Blz. 9; G.H.M. Delprat, “Verhandeling over de broederschap van G. Groote en de fraterhuizen” (Utrecht 1830), p. 96-98
Gebruikte websites:
Website Erfgoed ’s-Hertogenbosch, http://www.erfgoedshertogenbosch.nl/verhalen/fraterhuis-en-woonhuis-erasmus (06-01-2017)
ENK Monasticon nummer:
ME-P004-012
VU Kloosterlijst nummer:
H69