Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Maastricht

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Maastricht
Datering:
1674 - 1797
Orde of congregatie:
Tertiarissen
Naam van het klooster:
Grauwzusters van Hasselt
Patroonheilige:
Elisabeth van Thüringen
Plaatsnaam:
Maastricht
Provincie:
Limburg
Parochie:
Maastricht-Johannes
Destijds gewest:
Maastricht
Bisdom:
Luik
Stichting/eerste vermelding:
1674
Opheffing/laatste vermelding:
1797
Type:
Klooster, v
Geschiedenis:
De cellebroeders, die belast waren met het verzorgen van besmettelijke zieken in de stad, lieten het bij de pestepidemie van 1664 dusdanig afweten dat de stedelijke raad hen gelastte het pesthuis onmiddellijk te verlaten. Ter vervanging van hen werden twee grauwzusters uit Hasselt ontboden. Dit was ook weer het geval bij de pestepidemie in 1669. Zij kweten zich zo uitstekend van hun taak, dat de magistraat in 1670 bij de Staten Generaal het verzoek indiende tot permanente vestiging van de grauwzusters in Maastricht. Dit verzoek werd echter afgewezen. Na de verovering van de stad door de Fransen in 1673 werd dit verzoek nogmaals ingediend, ditmaal bij Lodewijk XIV. Nu werd het verzoek wel gehonoreerd. Inmiddels had zich een proces ingezet, waardoor zowel de tertiarissen van Calvariënberg als de tertiarissen van Catharinadal de ziekenzorg steeds minder tot hun taak rekenen. Met de komst van de grauwzusters zou tevens aan het aldus verder afkalven van de ziekenzorg in Maastricht een halt kunnen worden toegeroepen. Al in 1674 werd tussen de magistraat en de grauwzusters de overeenkomst gesloten, waardoor tot stichting van hun klooster kon worden overgegaan. Dit evenwel onder voorwaarde dat zij in de ziekenverpleging werkzaam zouden blijven. De zusters betrokken het huis van Hieronymus Stas aan de Jeker in de Grote Looiersstraat, dat ze met de nodige verbouwingen als klooster inrichtten. In 1794 werd Maastricht ingenomen door de troepen van de  Franse Nationale Conventie. In 1796 werden alle geestelijke instellingen door de Franse revolutionairen opgeheven. Voor het convent van de grauwzusters, die overigens de regel van de Derde Orde van Sint Franciscus aangenomen had, werd evenwel een uitzondering gemaakt. Dit slechts voor korte tijd. Een jaar later, in 1797, werd ook hun klooster opgeheven. De gebouwen hebben vanaf toen voor verscheidene doeleinden dienst gedaan. Na een grondige restauratie is omstreeks 1920, tot nu toe, het Natuurhistorisch Museum erin ondergebracht
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel I, p. 142; Monasticon Batavum, Supplement, p. 110; P.J. H. Ubachs, “Twee heren, twee confessies. De verhouding van Staat en Kerk te Maastricht, 1632-1673 (Assen/Amsterdam 1975), zie ook: http://www.shclimburg.nl/sites/shclimburg.nl/files/maaslandse-monografieen/MM%2021%20def.pdf (02-02-2019), p. 363; F.Q. Hoebens, “Kloosters in Limburg” (Utrecht 2017), p. 297; L. Lodewick, ‘Faliezusters, grauwzusters en het particulier initiatief in de kreankzinnigenzorg in “Van godshuis naar academisch ziekenhuis. Geschiedenis van het Maastricht Universitair Medisch Centrum” onder hoofdredactie van H. Hillen (Maastricht 2011), zie ook: https://issuu.com/mennoroosjen/docs/van-godshuis-naar-academisch-ziekenhuis-ned/79 (01-02-2019), p. 78; Th. Bakker: “Middeleeuwse kloosters in Maastricht” op website Theo Bakker’s Domein, http://www.theobakker.net/pdf/kloosterstricht.pdf (30-01-2019), p. 46-48; A.C. Mientjes en P.M.M. Hermans, ‘Inventarisatie Bestemmingsplan Centrum’, zie ook: http://ruimtelijkeplannen.maastricht.nl/48BF7063-599A-44F6-A7B1-F3D6ED435986/b_NL.IMRO.0935.bpDeRidder-vg01_regbijlage2.pdf (02-02-2019), p. 27; R. Stenvert, Ch. Kolman, S. van Ginkel-Meester, S. Broekhoven, E. Stades-Vischer en J.Venner, “Monumenten in Nederland. Limburg” (Zwolle 2003), zie ook: https://www.dbnl.org/tekst/sten009monu08_01/colofon.php (04-02-2019), p. 208
Gebruikte websites:
Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Grauwzustersklooster_(Maastricht) (02-02-2019); Website Blik op de Wereld, https://www.blikopdewereld.nl/geschiedenis/nederland/64-geschiedenis/nederland/maastricht (02-02-2019)
Opmerkingen:
Dit klooster had ook Sint-Elisabethsdal als naam
ENK Monasticon nummer:
ME-Z207-902
VU Kloosterlijst nummer:
MN03