Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Leiden

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Leiden
Datering:
1440 - 1572
Orde of congregatie:
Tertiarissen
Naam van het klooster:
Bethanië
Patroonheilige:
Sint Barbara
Plaatsnaam:
Leiden
Provincie:
Zuid-Holland
Parochie:
Leiden-Sint Pieter
Destijds gewest:
Holland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1440
Opheffing/laatste vermelding:
1572
Type:
Klooster, v
Geschiedenis:
Het Sint Barbaraconvent in Leiden werd rond 1440 gesticht door Simon van der Woude en zijn vrouw Sophie van Spaarnwoude, die hiertoe hun huis bestemden, dat op de hoek lag van de Rapenburg en de huidige Langebrug. Het convent, dat ook wel Bethanië genoemd werd, nam in 1441 de regel van de derde orde van Sint Franciscus aan en schaarde zich onder het Kapittel van Utrecht. Eveneens in 1441 kreeg het convent toestemming van de landscommandeur van de Duitse Orde in Utrecht voor het bouwen van een eigen kapel met kerkhof. Een aantal woningen, die Simon van der Woude in de omgeving van het klooster verwierf, maakte uitbreiding van het kloostercomplex en de bouw van de kapel mogelijk. De opbrengsten van de landerijen, die Simon van der Woude en zijn vrouw aan de zusters schonken, verzekerden het convent van een inkomen. Dit werd aangevuld met lijfrenten, die de zusters bij intrede van hun familie meekregen. Voorts voorzagen zij met het verrichten van handarbeid in hun onderhoud. Toen de tertiarissen van het Sint Agnesconvent in 1570 hun klooster in Den Burg op Texel verlieten, vonden zij in Leiden in het Barbaraconvent onderdak. In 1572 koos de stad de zijde van prins Willem van Oranje. Dit betekende de opheffing van het convent. In 1574 werd tot ontruiming van de kloostergebouwen besloten. De zusters ontvingen toen van stadswege alimentatie. Vanaf 1575 tot 1577 ging het kloostercomplex dienst doen als universiteitsgebouw. Daarna kreeg het de bestemming van Prinsenhof, dat bedoeld was als logement, waar de prins van Oranje en ander hoog bezoek een onderkomen konden vinden. Voorts werd het door prins Maurits als woning gebruikt tijdens zijn studietijd in Leiden. Van 1616 tot 1618 werd het gebouw weer voor de universiteit ingeruimd. In 1667 werd de grond als bouwgrond verkocht en werd er op een gedeelte een weg aangelegd om de Papengracht met de Breestraat te verbinden. De kapel werd in 1595 ingericht tot wapenhuis en graanzolder en deed later dienst als stal en koetshuis
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel I, p. 128; Monasticon Batavum, Supplement, p. 100/101; H. van Engen, “De derde orde van Sint-Franciscus in het middeleeuwse bisdom Utrecht. Een bijdrage tot de institutionele geschiedenis van de Moderne Devotie” (Hilversum 2006), p. 247 voetnoot 39; K. Goudriaan: ‘De derde orde van Sint Franciscus in het bisdom Utrecht: Een voorstudie’ in “Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis 1” (Hilversum 1998), p. 243;  H. Brand, “Over macht en overwicht: stedelijke elites in Leiden (1420-1510)” (Leuven/Apeldoorn 1996), p. 338
Gebruikte websites:
Website Noord-Hollands Archief, http://noord-hollandsarchief.nl/bronnen/archieven?mivast=236&mizig=210&miadt=236&micode=403&milang=nl&miview=inv2#inv3t1 (17-02-2017); Website Digibron Kenniscentrum Gereformeerde Gezindte, http://www.digibron.nl/search/detail/012e9b142efbf7aabb18f020/leiden-kreeg-na-beleg-en-ontzet-een-universiteit (06-04-2017); Website Erfgoed Leiden en Omstreken, https://www.erfgoedleiden.nl/collecties/archieven/archievenoverzicht/ead/xml/eadid/0503 (01-03-2017); Website Erfgoed Leiden en Omstreken, https://www.erfgoedleiden.nl/component/lei_verhalen/verhaal/id/558 (06-04-2017); Website Erfgoed Leiden en Omstreken, https://www.erfgoedleiden.nl/component/lei_verhalen/verhaal/id/72 (27-04-2017); Website Stichting Thomas a Kempis 1988, https://thomasakempiszwolle.nl/cms/index.php/thomas-a-kempis/moderne-devotie/316-2016-feb-md-delft.html (06-04-2017)
ENK Monasticon nummer:
ME-Z207-080
VU Kloosterlijst nummer:
L22