Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Monnickendam

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Monnickendam
Datering:
1403 - 1572
Orde of congregatie:
Tertiarissen
Naam van het klooster:
Mariëngaarde
Patroonheilige:
Onze Lieve Vrouw
Plaatsnaam:
Monnickendam
Provincie:
Noord-Holland
Parochie:
Monnickendam
Destijds gewest:
Holland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1403
Opheffing/laatste vermelding:
1572
Type:
Klooster, v
Geschiedenis:
Het tertiarissenklooster Mariëngaarde in Monnickendam lag op de plaats van de huidige begraafplaats naast de Grote Kerk. Al in 1273 stond hier een uithof van de de norbertijner abdij Mariëngaarde bij Hallum, die ook twee uithoven met de daarbijbehorende gronden op Marken had. In 1345 werden de monniken door de Hollandse graaf Willem IV van Holland uit Monnickendam verdreven. Hun bezittingen daar werden toen geconfisqueerd, waaronder de uithof. Op de plek van deze uithof werd vervolgens rond 1400 het tertiarissenklooster Mariëngaarde gesticht, dat voor het eerst genoemd werd in een oorkonde uit 1403, waarin Albrecht van Beieren de zusters van dit klooster onder zijn bescherming nam. De vroegste vermelding, dat de zusters volgens de derde regel van Sint Franciscus leefden, dateert eveneens uit 1403. In de 15e eeuw kende het convent zijn grootste bloeitijd. Zowel bij de stadsbrand in 1499, toen 400 van de 500 woningen afbrandden, als bij de stadsbrand in 1513, waarbij nagenoeg de gehele stad in vlammen opging, bleef Mariëngaarde gespaard. Ook in 1571, toen de geuzen plunderend Monnickendam binnenvielen, zou het klooster ongemoeid zijn gelaten. Toen in 1572 de stad de zijde van de Prins van Oranje koos, betekende dit het einde van het klooster. De gebouwen werden in beslag genomen, die vervolgens in 1577 aan het weeshuis toegewezen werden. De overgebleven zuster ontvingen van stadswege alimentatie. Ze mochten in het kloostergebouw blijven wonen. Hoelang dit geduurd heeft, is niet bekend. De gebouwen vielen in de loop der jaren aan de slopershamer ten prooi
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel 1, p. 149; Monasticon Batavum; Supplement, p. 117; A. van Overbeeke, 'Mariengaarde tegen de stad Monnickendam, een vrouwenklooster in de tijd van de Reformatie' in "Jaarboek van de Vereniging Oud Monnickendam 2014", p. 60-62 ; K. Goudriaan: ‘De derde orde van Sint Franciscus in het bisdom Utrecht: Een voorstudie’ in “Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis 1” (Hilversum 1998), p. 243
Gebruikte websites:
Website Oneindig Noord-Holland, http://onh.nl/nl-NL/verhaal/12556/monnickendam-klooster-mariengaarde (11-04-2017); Website Regiocanons.nl, http://www.regiocanons.nl/noord-holland/waterland/kerken-en-kloosters (11-04-2017)
ENK Monasticon nummer:
ME-Z207-093
VU Kloosterlijst nummer:
M40