Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Middelburg

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Middelburg
Datering:
1122 - 1574
Orde of congregatie:
Norbertijnen
Naam van het klooster:
Abdij Middelburg
Patroonheilige:
Onze Lieve Vrouw
Plaatsnaam:
Middelburg
Provincie:
Zeeland
Parochie:
Middelburg-OLV
Destijds gewest:
Zeeland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1122
Opheffing/laatste vermelding:
1574
Type:
Klooster, m
Geschiedenis:
Sinds het begin van de 12e eeuw hadden reguliere kanunniken in Middelburg, in het oudste gedeelte van de stad, de Burg genaamd, een klooster. Toen Godebald in de jaren 1114 tot 1127 bisschop van Utrecht was, verving hij om aan de ketterij van Tanchelm het hoofd te bieden de regulieren door norbertijnen, afkomstig van de Sint-Michielsabdij te Antwerpen. De abdij, die eerst Onze Lieve Vrouwe Abdij en later de Sint Nicolaasabdij heette, was de grootste grondbezitter van het eiland Walcheren. Zo besloegen in 1548 de gronden die de abdij op Walcheren bezat een oppervlakte van ca. 1.250 ha. Maar ook buiten Walcheren strekte het grondbezit van de abdij zich uit over vele honderden hectares. Tevens verwierf de abdij in veel dorpen het patronaatsrecht, waardoor zij niet alleen invloed kreeg op het geestelijke leven, maar ook op de bouw van kerken en alles wat daarmee voor de lokale samenleving samenhing. Mede gezien het vorenstaande verwierf de abdij belangrijke wereldlijke macht, die verder toenam toen de abdij in 1401 rechtstreeks onder het gezag van de paus kwam te vallen. Door brand werd in 1492 een groot deel van het abdijcomplex verwoest, terwijl een tweede brand in 1568 zich vermoedelijk beperkte tot de abdijkerken. Bij de nieuwe indeling van de bisdommen in 1559 werd de abdij aan het bisdom Middelburg verbonden. Dit betekende dat de Middelburgse bisschop voortaan de functie van abt uitoefenden, waardoor het convent het recht verloor om uit zijn midden de abt te benoemen. Toen na een lang beleg Middelburg in 1574 door de Staatse troepen van Willem van Oranje werd ingenomen, werd de abdij onder dwang opgeheven, ondanks garanties van Willem van Oranje dat geestelijken ongemoeid zouden worden gelaten. De abdij werd bestemd tot zetel van het gewestelijk bestuur van Zeeland, hetgeen leidde tot de vestiging van nieuwe provinciale organen als de rekenkamer, de munt en het college van de Admiraliteit
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, deel II, p. 130; A. de Kraker, ‘Landschapsonderzoek in de Zeeuwse Delta, 1990-2010’ in "Van Groningen tot Zeeland: Geschiedenis van het cultuurhistorisch onderzoek naar het kustlandschap" (Hilversum 2010), p. 137; P. van Cruyningen, S. van Ginkel-Meester, C. Kolman, E. Stades-Vischer, R.Stenvert, ”Monumenten in Nederland. Zeeland “ (Zwolle 2003), p. 156/157/160/162/163
Gebruikte websites:
Website Archieven.nl, http://www.archieven.nl/nl/zoeken?miview=inv2&mivast=0&mizig=210&miadt=239&miaet=1&micode=27&minr=1494425&milang=nl#inv3t1 (24-04-2016); Website Provincie Zeeland, https://www.zeeland.nl/digitaalarchief/zee1000557 (25-04-2016); Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Abdij_van_Middelburg (25-04-2016); Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Godebald (25-04-2016)
ENK Monasticon nummer:
ME-P033-054
VU Kloosterlijst nummer:
M28