Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Bolsward

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Bolsward
Datering:
1474 - 1580
Orde of congregatie:
Franciscanen
Naam van het klooster:
Franciscanen II
Plaatsnaam:
Bolsward
Provincie:
Friesland
Parochie:
Bolsward
Destijds gewest:
Friesland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1474
Opheffing/laatste vermelding:
1580
Type:
Klooster, m
Geschiedenis:
In 1474 werden de minderbroeders van Bolsward, die de strenge observantie weigerden aan te nemen, uit hun klooster verdreven. Observante franciscanen namen toen hun plaats in. Brand als gevolg van blikseminslag legde in 1503 de kloostergebouwen, op de kerk na, in as. Later volgde herbouw. Omstreeks 1530 kwam er een eind aan de bloeitijd van het klooster. Het verviel in armoede. Dit nam zulke ernstige vormen aan, dat de broeders in 1556 koning Filips II verzochten hen toe te staan hun klooster te verlaten om in een klooster elders hun intrek te nemen. Dit verzoek werd echter afgewezen. Filips’ streven was erop gericht de minderbroederkloosters als bolwerken tegen de opkomende ketterijen te handhaven. Toen de geuzen onder leiding van Diederik van Bronkhorst en Jan Bonga in 1572 ook Bolsward innamen, luidde dit het einde in van het minderbroederklooster, dat toen geplunderd en vernield werd. Korte tijd daarna viel Bolsward weer in Spaanse handden. De katholieke eredienst werd hersteld en mogelijk keerden enkele minderbroeders toen naar hun gehavende klooster terug. In 1575 werd het klooster verkocht aan de regulieren van het Haskerconvent. Waarschijnlijk hebben ze er echter nooit gewoond. In 1580 leidde de toenemende macht van de hervormden ertoe dat het Spaanse legioen uit de stad verdreven werd. Wat er van de kloostergebouwen nog over was, werd toen in brand gestoken. Ook nu bleef de kloosterkerk gespaard. Steen en puin van het klooster werden aangewend voor het versterken van de zeewering tussen Harlingen en Makkum. Het lag in de bedoeling de stenen van de kloosterkerk daarvoor ook te gebruiken. Afbraak daarvan kon echter voorkomen worden. In 1623 werd de kerk voor de hervormde eredienst in gebruik genomen. Na 1870 toen er geen diensten meer werden gehouden, heeft het gebouw diverse profane bestemmingen gehad. In 1903 volgde een grondige restauratie. In 1980 legde brand de kerk volledig in as. Tot restauratie van de toen bouwval werd eerst in 2006 overgegaan
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel 1, p. 40; Monasticon Batavum, Supplement, p. 31; J.A. de Kok, “Acht eeuwen minderbroeders in Nederland. Een orientatie” (Hilversum 2007), p. 82/90/93/108/109/134/152; J.A. Mol, ‘Het van Broereklooster Bolsward: een kort overzicht’ in “Onder dak. De Broerekerk van Bolsward” onder redactie van W. Friso en F.J. van der Waard (Groningen, 2006), p. 18/19; V. Robijn, “Het recht van een vrije Friese stad: de stadboeken van Bolsward (1455-1479)” (Hilversum 2005), p. 38/39/50; P. Karstkarel, “ Alle middeleeuwse kerken: van Harlingen tot Wilhelmshaven” (Leeuwarden 2007), p. 55, M. Schoengen, “Het Minderbroedersklooster te Bolsward” in de “Vrije Fries”, 20 (1906), p. 188/189/190/194/195/196/197/198/199/200/201/202/203
Gebruikte websites:
Reliwiki, de Nederlandse database over religieuze gebouwen, http://reliwiki.nl/index.php/Bolsward,_Broereplein_10_-_Broerekerk (19-12-2017); Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Kloosters_in_Friesland#Franciscanen_of_minderbroeders (20-12-2017)
ENK Monasticon nummer:
ME-P022-008
VU Kloosterlijst nummer:
B45