Zoeken in collecties

Tussen 1261 en 1263 werd in Noordwijkerhout dichtbij Noordwijk het klooster Leeuwenhorst gesticht, waarvoor Arnold van Sassenheim en zijn broer Walewein in 1261 al hun roerende en onroerende goederen in Noordwijk en Langeveld schonken. Het klooster lag langs het riviertje de Lee en werd daarom ook wel klooster Ter Lee genoemd. Het was een dochterklooster van de Utrechtse cisterciënzerinnenabdij Mariëndaal, vanwaar ook de eerste nonnen van Leeuwenhorst kwamen. Paus Innocentius V bevestigde het klooster in het bezit van zijn goederen, waarmee Leeuwenhorst formeel door alle kerkelijke en wereldlijke autoriteiten was goedgekeurd. Omstreeks 1273 werd het klooster opgenomen in de orde van de cisterciënzers en kwam onder toezicht te staan van de abt van abdij Kamp bij Moers. Abdij Leeuwenhorst was niet alleen geestelijk, maar ook sociaal een vrijwel besloten gemeenschap. Aanvankelijk werden er alleen adellijke jonkvrouwen uit Holland opgenomen, later echter ook uit andere gewesten, en bovendien kwamen er steeds meer dochters uit patriciërsgeslachten bij. De nonnen verwierven uitgebreid landbezit, voornamelijk in Rijnland en Delfland. Na de landing van de watergeuzen bij Katwijk in 1571 vluchtten de nonnen naar Leiden. In 1573, tijdens het beleg van Leiden, werd het klooster te Noordwijk, inclusief de kerk, door Leidenaars vernietigd om gebruik door de Spanjaarden te voorkomen. Op dezelfde plek werd later een adellijke hofstede aangelegd. Met de komst van de Reformatie in 1572-1573 werden de kloostergoederen door de Staten van Holland geconfisqueerd, maar in 1586 lieten de Staten de goederen geheel aan de Ridderschap. Ook na 1572 bleef het klooster onder leiding van abdissen staan, die de Ridderschap tot in de zeventiende eeuw benoemde. In 1634 werd evenwel besloten voor Leeuwenhorst geen nieuwe abdis meer te benoemen.