Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Schiedam

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Schiedam
Datering:
1443 - 1572
Orde of congregatie:
Kruisheren
Plaatsnaam:
Schiedam
Provincie:
Zuid-Holland
Parochie:
Schiedam
Destijds gewest:
Holland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1443
Opheffing/laatste vermelding:
1572
Type:
Klooster, m
Geschiedenis:
Daniel Jansz van Matenesse en Goeswijn Miechielszoon, beiden verscheidene jaren baljuw van Schiedam, stelden omstreeks 1442 een in de oostelijke helft van de stad gelegen woning met land en erf aan de Kruisherenorde voor de bouw van een klooster beschikbaar. De pastoor van de Sint-Janskerk in Schiedam verzette zich tegen de komst van de kruisheren, maar Paus Eugenius IV besliste in het voordeel van de kruisheren. De pastoor bleef echter problemen maken. Nu over met name de werkzaamheden die de kruisheren verrichtten, zoals preken, biechthoren en begraven. In 1481 kwamen de pastoor en de kruisheren echter tot een minnelijke schikking, waarbij onder meer bepaald werd dat de kruisheren in hun kerk mochten preken en biechthoren op tijden, dat dit in de parochiekerk niet het geval was. Ook mocht iedere parochiaan in de kloosterkerk begraven worden. Wel moesten de kruisheren ieder jaar een som geld betalen aan de parochie om het verlies te compenseren dat de Sint-Janskerk door de kloosterkerk leed. Na 1540 verslechterde de financiële positie van het klooster dusdanig dat de kruisheren om de vele schulden en de zware belastingen te kunnen betalen in 1545 landerijen moesten verkopen. Behalve met de naburige kloosters hadden de kruisheren ook met de tamelijk veraf gelegen benediktinessenabdij van Rijnsburg bij Leiden een goede relatie. De schenking omstreeks 1490 door Elisabeth van Matenesse, abdis van voornoemde abdij, van een gebrandschilderd raam in de kloosterkerk in Schiedam gaf hier blijk van. Na de inname van Den Briel ging Schiedam zonder slag of stoot over aan de Prins van Oranje. De Staten van Holland schonken in 1577 het beheer van de kloostergoederen aan de stadsbesturen. Het kruisherenklooster van Schiedam verviel toen met al zijn bezittingen aan de stad Schiedam
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum deel II, p. 169; P. van den Bosch, ‘Studiën over de observantii der Kruisbroeders in de vijftiende eeuw’ in “Clairlieu, tijdschrift gewijd aan de geschiedenis der kruisheren”, 26 (1968), p 108/109; R. Janssen, “Oord van helder licht: 800 jaar Orde van het Heilig Kruis 1210-2010” (St. Agatha 2010), p. 117; R. Janssen, ‘De orde van het heilig kruis in de vijftiende eeuw, deel 2 : De kloosters die na 1410 en voor 1473 werden gesticht’ in “Clairlieu, tijdschrift gewijd aan de geschiedenis der kruisheren”, 28 en 29 (1970-1971), p. 114/115
ENK Monasticon nummer:
ME-P017-016
VU Kloosterlijst nummer:
S07