Zoeken in collecties

Het aan de heilige Maagd Maria toegewijde klooster Nieuwlicht werd in 1392 of kort daarna gesticht op een hiervoor door een zekere Meynard Eupesz. geschonken stuk grond, dat aan de Koewijzend binnen de banne van Westerblokker lag op ongeveer 20 minuten gaans van Hoorn. Als stichters van deze tweede dochterstichting van klooster Windesheim worden de priesters Gerardus de Horn en Paulus Albertsz. van Medemblik genoemd. Als reguliere kanunniken volgden de broeders van Nieuwlicht de regel van Sint Augustinus. In 1395 richtte klooster Windesheim samen met klooster Nieuwlicht en de kloosters Sint Salvator in Eemstein en Mariëndaal bij Arnhem het Kapittel van Windesheim op. In de eerste tijd verkeerde Nieuwlicht in moeilijke financiële omstandigheden. In de loop der tijd ontving het echter omvangrijke schenkingen en groeide mede daardoor uit tot één van de aanzienlijkste kloosters in de Nederlanden. Het grondbezit van Nieuwlicht beliep op den duur maar liefs 190 morgen of omgerekend ca. 160 ha. In 1485 sloeg de bliksem in op de kerk, waardoor een deel van het klooster in vlammen opging. In dat jaar werd het klooster ten gevolge van de oorlogen, die West-Friesland toen teisterden, ook nog eens beroofd. In 1566 werd op het terrein naast het klooster de eerste openbare hagenpreek in Holland gehouden, die de aanzet vormde tot meer protestantse preekactiviteiten in Holland. Nog voordat Hoorn de kant van de prins koos, stond Nieuwlicht waarschijnlijk al leeg. Vermoedelijk waren de broeders naar Amsterdam gevlucht, terwijl er enkele ook naar Brussel en naar Friesland uitgeweken waren. De in het buitengebied gelegen, door muren en grachten omgeven kloostergebouwen, vormden een ideale locatie voor de Spanjaarden om er zich te verschansen. Met toestemming van Willem van Oranje besloot het stadsbestuur van Hoorn om die reden tot sloop van deze gebouwen over te gaan. De bezittingen van Nieuwlicht werden in 1584 verloot tussen de zeven steden van het Noorderkwartier, waaronder Hoorn