Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Zwolle

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Zwolle
Datering:
1384 - 1572
Orde of congregatie:
Reguliere Kanunniken van Sint Augustinus
Naam van het klooster:
Agnietenberg
Patroonheilige:
Sint Agnes
Plaatsnaam:
Zwolle
Provincie:
Overijssel
Parochie:
Zwolle
Destijds gewest:
Oversticht
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1384
Opheffing/laatste vermelding:
1572
Type:
Klooster, m
Geschiedenis:
In 1384 lieten vijf vrome leken aan de Praubstraat in Zwolle een huis bouwen, die er al spoedig als broeders des gemenen levens volgens de kloosterregels gingen wonen. De magistraat van Zwolle verzette zich hiertegen. De broeders realiseerden toen op de Nemelerberg een nieuw onderkomen, waar zij in afzondering een contemplatief leven konden leiden. Toen de broeders de regel van Sint Augustinus wilden volgen, kwam de Zwolse magistraat hiertegen opnieuw in verzet. De broeders weken toen uit naar Dalfsen. Daar verrees het regulierenklooster Mariëngaard op het landgoed Westerhoff, dat voor het stichten van een klooster ongeschikt bleek. Hoewel de stad Zwolle eerst nog wel dwars lag, gaf de bisschop in 1398 toestemming naar Nemelerberg terug te keren. Hier ontstond het klooster Agnietenberg, ook wel Bergklooster genoemd, dat zich aansloot bij het Kapittel van Windesheim. Agnietenberg ontwikkelde zich voortvarend. Toch kreeg het klooster ook met de nodige problemen te maken. Zo werd het convent tot vier keer toe getroffen door de pest en werd het geteisterd door de uit de wederdopers voortgekomen bendes. Tijdens het Utrecht Schisma werd het convent door de stad Zwolle verbannen. Van 1429 tot 1432 vonden de broeders onderdak in het klooster Ludingakerk bij Harlingen. Hoewel al in 1559 door paus Pius IV de inkomsten van Agnietenberg aan het bisdom Deventer als tafelgoed was toegewezen, kreeg dit pas in 1571 definitief zijn beslag. Het klooster, waar Thomas a Kempis gewoond en gewerkt had, werd een jaar later opgeheven en grotendeels gesloopt. In 1577 kwam het klooster in handen van de Overijsselse Staten. Toen in 1580 de Staatsen in Zwolle aan de macht kwamen, besloot het stadsbestuur tot algehele sloop van het klooster. De goederen van de Agnietenberg werden in 1591 aan de proost van de Sint Lebuïnus in Deventer toegewezen, maar kwamen een jaar later in handen van de stad Zwolle. Wat van Agnietenberg nu nog rest, is de begraafplaats Bergklooster die daarvan deel uitmaakte
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel II, p. 41/42/220/224; A.G. Weiler, “Volgens de norm van de vroege kerk: De geschiedenis van de huizen van de broeders van het Gemene Leven in Nederland” (Nijmegen 1997), p. 26-30/55-58; L. van Beek, “Leken trekken tot Gods woord: Dirc van Herxen (1381-1457) en zijn "Eerste Collatieboek” (Hilversum 2009), p. 45/46; R. Th.M. van Dijk, “Twaalf kapittels over ontstaan, bloei en doorwerking van de Moderne Devotie” (Hilversum 2012), p. 137/142/143/144/155/162/178/186/311/312
Gebruikte websites:
Website Archieven.nl: Stadsarchief Deventer, https://www.archieven.nl/nl/zoeken?mivast=0&mizig=210&miadt=45&micode=1066&miview=inv2#inv3t1 (27-10-2017);Website Archieven Portaal Europa, https://www.archivesportaleurope.net/ead-display/-/ead/pl/aicode/NL-DvSA/type/fa/id/1066 (27-10-2017); Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Begraafplaats_Bergklooster (27-10-2017)
Opmerkingen:
Dit klooster werd ook wel Bergklooster genoemd
ENK Monasticon nummer:
ME-P041-072
VU Kloosterlijst nummer:
Z27