Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Amersfoort

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Amersfoort
Datering:
1399 - 1579
Orde of congregatie:
Reguliere Kanunnikessen van de H. Augustinus (Windesheim)
Naam van het klooster:
Agatha
Patroonheilige:
Sint Agatha
Plaatsnaam:
Amersfoort
Provincie:
Utrecht
Parochie:
Amersfoort
Destijds gewest:
Nedersticht
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1399
Opheffing/laatste vermelding:
1579
Type:
Klooster, v
Geschiedenis:
Het Sint Agathaconvent in Amersfoort besloeg het gebied tussen het Grote Spui, de stadsmuur, Het Zand en het Pisstraatje, de tegenwoordige Sint Agathastraat.Tot het convent behoorde tevens een ziekenhuisje voor arme zwervers en een klein begijnhof, die beide gelegen waren aan de overzijde van het Pisstraatje. Het convent is ontstaan uit een gemeenschap van zusters des gemenen levens. In 1399 kregen de zusters van het stadsbestuur de beschikking over een eigen huis. In 1404 namen ze de derde regel van Sint Franciscus aan en schaarden zich toen onder het Kapittel van Utrecht. Hun, tussen 1408 en 1410 gebouwde nieuwe kapel, werd in 1410 ingewijd. Vijf jaar later, in 1415, kregen de zusters het recht om op een eigen kerkhof begraven te worden. Toen paus Calixtus in 1458 de zusters toestond om naar de regel van Sint Augustinus over te gaan, stapten zij uit het Kapittel van Utrecht en sloten zich aan bij het Kapittel van Windesheim. In 1463 werd de kapel tot dubbelkapel verbouwd. De westzijde werd toen voorzien van een tussenverdieping, waardoor de zusters boven en het gewone kerkvolk beneden, gescheiden van elkaar, de dienst konden bijwonen. Bij de stadsbrand in 1495 liep ook het Sint Agathaklooster veel schade op. Voor het daarin in te richten weeshuis werd in 1551 het hierboven bedoelde begijnhof ontruimd. De bewoonsters werden overgebracht naar nieuwe woningen die aan de Vijver stonden. Na de Reformatie in 1579 werden de goederen van het Sint Agathaconvent door het stadsbestuur beheerd. De kloostergebouwen werden in de loop der tijd onder meer ingericht als soldatengasthuis en als desolatengasthuis. In 1640 werd het gehele complex verkocht aan een Amsterdamse lakenkoopman, die er een lakenbedrijf vestigde. De kloosterkapel bleef in handen van de stad en deed dienst als turfpakhuis, bombazijn- en tabaksdepot, bibliotheek voor militairen en veilinghuis. Deze van 1969 tot 1972 gerestaureerde kapel is het enige wat er nu nog van het Amerfoortse Sint Agathaconvent resteert
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel I, p. 21; Monasticon Batavum, Supplement, p. 16; Monasticon Batavum, Deel II, p. 13/14; B.M.J. Speet, ‘Aflevering 2: Amersfoort’ in “Historische Stedenatlas van Nederland” onder redactie van G. van Herwijnen, C. van de Kieft, J.C. Visser en J.G. Wegner (Culemborg 1982), p. 9/11/12/16/17; J. H. M. Hilhorst en J.G.M. Hilhorst, ‘Soest, Hees en De Birkt: van de achtste tot de zeventiende eeuw (Hilversum 2001), p. 366, voetnoot 79; L. Dresen-Coenders, “Het verbond van heks en duivel. Een waandenkbeeld aan het begin van de moderne tijd als symptoom van een veranderende situatie van de vrouw en als middel tot hervorming der zeden” (Baarn 1983), zie ook: http://www.dbnl.org/tekst/dres005verb01_01/dres005verb01_01_0015.php (26-06-2017), p.200; C. van der Braber, ‘Sporen uitwissen’ in “Amersfoort Magazine”, 11 (2008), p. 38; S. Hovens, ‘Open Monumentedag. Route Binnenstad’ in “Amersfoort Magazine”, 11 (2008), p. 41
Gebruikte websites:
Website Archief Eemland, http://www.archiefeemland.nl/de-regio/amersfoort/encyclopedie/a/agathaklooster/ (26-06-2017); Website Tijdbalk van de geschiedenis van Amersfoort, http://www.tijdbalk-amersfoort.nl/index.php/Bouw_Sint_Aegtenkapel;_dubbelkapel_(in_1463);_leken_beneden,_kloosterlingen_boven_bij_gelijktijdige_bijwoning_dienst (26-06-2017); Website Archieven. nl: Archief Eemland, https://www.archieven.nl/nl/zoeken?mivast=0&mizig=210&miadt=28&miaet=1&micode=0001.02&minr=1110438&miview=inv2#inv3t1 (28-06-2017); Website Medieval Memoria Online (Memo), http://memodatabase.hum.uu.nl/memo-is/detail/index?detailId=107&detailType=Monastery&max=10&browse=Where+(location+of+original+institution)%3F%403%25Where+(location+of+original+institution)%3F+-%3E+Settlement%409&offset=10 (27-06-2017)
ENK Monasticon nummer:
ME-Z104-003
VU Kloosterlijst nummer:
A19