Mijn Studiezaal (inloggen)DOC-MON Kloosters in Nederland
Vestigingsplaats: Gouda
Datering:
1403 - 1572
Orde of congregatie:
Reguliere Kanunnikessen van de H. Augustinus (Windesheim)
Naam van het klooster:
Nonnen op de Gouwe
Patroonheilige:
Maria
Plaatsnaam:
Gouda
Provincie:
Zuid-Holland
Parochie:
Gouda
Destijds gewest:
Holland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1403
Opheffing/laatste vermelding:
1572
Type:
Klooster, v
Geschiedenis:
Het klooster Maria op de Gouwe in Gouda, was gelegen aan de Gouwe in de omgeving van de Potterspoort. Oorspronkelijk lag dit klooster, dat voor het eerst in 1403 vermeld werd, aan de tegenwoordige Spieringstraat even ten zuiden van het Margarethaklooster. Wie de stichter of stichteres was en uit welk jaar het dateert, is niet bekend. De zusters van dit klooster, die volgens de derde regel van Sint Franciscus leefden en hoogst waarschijnlijk bij het Kapittel van Utrecht aangesloten waren, kregen in 1419 van het stadsbestuur toestemming tot het plaatsen van slechts drie linnenweefgetouwen. Daarmee wilde het stadsbestuur tegemoet komen aan de vrees van het linnenweversgilde voor oneerlijke concurrentie. In 1424 gingen de zusters over naar de regel van Sint Augustinus, waarvoor Jan van Beieren in 1421 reeds toestemming verleende. Tevens schaarden zij zich toen onder het kapittel van regulieren dat zich rond de kloosters Den Hem, Sion en Stein gevormd had en later tot het Kapittel van Sion uitgroeide. In 1428 kwam het klooster in grote moeilijkheden als gevolg van de partijtwisten tussen Hoeken en Kabeljauwen. De oudere en zwakkere zusters werden toen in het Margarethaklooster opgenomen. De jonge en sterke nonnen vestigden zich in het aan Maria toegewijd klooster aan de Gouwe dat tot het rijkste vrouwenconvent van de stad zou uitgroeien. Hier hadden de zusters een eigen kapel, die op de hoek van de Gouwe en het Nonnenwater stond. Toen Gouda in 1572 door de geuzen bezet werd, betekende dit het einde van het klooster. Het gebouwencomplex, waarvan door tussenkomst van de bevolking voorkomen werd dat het door de geuzen in brand gestoken werd, ging dienst doen als Leprooshuis. Daarna werd het bestemd voor het huisvesten van proveniers. In de 20e eeuw vestigde zich er het gemeentelijk energiebedrijf, terwijl in het begin van de 21e eeuw het gebied heringericht werd. De kapel, die in 1581 verkocht werd, mocht niet worden afgebroken, maar moest als woonruimte worden ingericht
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel II, p. 71; K. Goudriaan, ‘Fervente vroomheid in een bange tijd’ in “Duizend jaar Gouda. Een stadsgeschiedenis” onder redacrie van P.H.A.M. Abels, K. Goudriaan, N.D.B. Habermehl en J.H. Kompagnie ( Hilversum 2002), zie ook: http://www.diegoude.nl/wp-content/uploads/2016/02/Duizend-jaar-Gouda-Religie.pdf (19-07-2017); p. 195/196/201; K. Goudriaan, ‘De verdwenen kloosters’ in “Gouda” ( Wim Denslagen ed.), Zwolle 2001, zie ook: http://www.dbnl.org/tekst/dens002goud01_01/dens002goud01_01_0014.php (19-07-2017), p.180-183; J. Taal, Proefschrift “De Goudse kloosters in de middeleeuwen” (Universiteit Nijmegen 1960), zie ook: http://repository.ubn.ru.nl/bitstream/handle/2066/107577/mmubn000001_360228704.pdf?sequence=1 (19-07-2017), p. 37/38/66/77/11/139/145/165/168; Monasticon Trajectense, http://www2.fgw.vu.nl/oz/monasticon/detail.php?ID=062 (14-12-2017); K. Goudriaan: ‘De derde orde van Sint Franciscus in het bisdom Utrecht: Een voorstudie’ in “Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis 1” (Hilversum 1998), p. 242; B.J. Ibelings en J.G. Smit, 'Schouten, pruiken en Goudse kuit' in “Duizend jaar Gouda. Een stadsgeschiedenis” onder redacrie van P.H.A.M. Abels, K. Goudriaan, N.D.B. Habermehl en J.H. Kompagnie ( Hilversum 2002), p. 122; A. Van Elk, E.M. Mijnlieff, J.W.E. Klein, K. Goudriaan en B. van den Berg in “Duizend jaar Gouda. Een stadsgeschiedenis” onder redacrie van P.H.A.M. Abels, K. Goudriaan, N.D.B. Habermehl en J.H. Kompagnie ( Hilversum 2002), p. 272/282, K. Goudriaan, ‘De vroegste kloosterstichtingen in Gouda’ in “Tidinge van die Goude”, 14 (1996); zie ook: http://www.diegoude.nl/wp-content/uploads/2016/02/De-vroegste-kloosterstichtingen-1996-1.pdf (19-07-2017), p 13/14/15, H. van Dolder-de Wit, ‘Goudse kloosters in de middeleeuwen (5): St. Marie, ’t convent upte Gouwe’ in “Tidinge van die Gouwe”, 16 (1998), nr. 2, zie ook: http://www.diegoude.nl/wp-content/uploads/2016/01/Goudse-kloosters-in-de-Middeleeuwen-5-1998-2.pdf (19-07-2017), p. 45-49
Gebruikte websites:
Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Kloosters_in_Gouda (19-07-2017)
ENK Monasticon nummer:
ME-Z104-031
VU Kloosterlijst nummer:
G15
laatste wijziging 15-08-2023
1 gedigitaliseerd
