Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Westerblokker

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Westerblokker
Datering:
1475 - 1572
Orde of congregatie:
Reguliere Kanunnikessen van de H. Augustinus (Windesheim)
Naam van het klooster:
Bethlehem
Plaatsnaam:
Westerblokker
Provincie:
Noord-Holland
Parochie:
Westerblokker
Destijds gewest:
Holland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1475
Opheffing/laatste vermelding:
1572
Type:
Klooster, v
Geschiedenis:
Het klooster Onze Lieve Vrouwedal van Bethlehem, kortweg klooster Bethlehem genoemd, lag in de Bangert binnen de banne van Westerblokker op enige afstand van de stad Hoorn. De eerste zusters van dit in 1475 gestichte klooster kwamen uit het Oegeklooster bij Sneek. Aannemelijk is, dat de aanzet voor het tot standkomen van Bethlehem gegeven werd door kruisheren, die zowel in Hoorn als in Sneek een klooster hadden. De eerste jaren volgden de zusters van Bethlehem de derde regel van Sint Franciscus. In 1479 namen ze de regel van Sint Augustinus aan en kwamen de zusters, die conversinnen waren, onder supervisie en visitatie van de orde van het Heilig Kruis te staan. Later werden kloosters van deze orde ook met het biechtvaderschap belast. Voor de zusters van Bethlehem betekende dit, dat hun biechtvader uit het midden van de kruisheren van Sint Pietersdal te Hoorn gekozen werd. Eenzelfde situatie, als voormeld, deed zich ook voor ten aanzien van het klooster Jeruzalem te Venray en het in 1483 uit Bethlehem als dochterstichting voortgekomen klooster Nazareth te Idsega. Genoemde drie kloosters vormden feitelijk dan ook de vrouwelijk tak binnen de orde van het Heilig Kruis. Bethlehem heeft overigens als enige de statuten op die van de kruisheren afgestemd. Klooster Bethlehem, dat voor zijn inkomsten bijna geheel afhankelijk was van de opbrengst van veeteelt en met name van zuivelproducten, had met ca. 13½ ha. weinig eigen grondbezit. Het huurde echter voor eigen gebruik veel grond in de Zwaag van de kartuizers uit Amsterdam. Toen Hoorn in 1572 de kant van Willem van Oranje koos, kwam er een einde aan het bestaan van klooster Bethlehem, waarvan de bezittingen toen in handen van de stad Hoorn kwamen. Een aantal zusters was naar Amsterdam gevlucht. De overgebleven zusters werden met zusters uit andere Hoornse conventen samengebracht eerst in het Ceciliaklooster te Hoorn en daarna, nadat eerst een deel naar Amsterdam was gestuurd, in het eveneens in Hoorn gelegen Agnesconvent
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel I, p. 201; Monasticon Batavum, Supplement, p. 87/88/167; Monasticon Batavum, Deel II, p. 100/205; H. van Engen, “De derde orde van Sint-Franciscus in het middeleeuwse bisdom Utrecht. Een bijdrage tot de institutionele geschiedenis van de Moderne Devotie”, (Hilversum 2006), p. 280; C. Schrickx, Proefschrift “Bethlehem in de Bangert: Een historische en archeologische studie naar de ontwikkeling van een vrouwenklooster onder de orde van het Heilig Kruis in het buitengebied van Hoorn, 1475-1572 (Universiteit Leiden), zie ook: https://openaccess.leidenuniv.nl/handle/1887/33034 (23-10-2017), p. 17/18/23/69/71/76/78/80/81/82/87/88/89/91/94/92/96/97/99/102/109/110/113/124/125/127/131/137/138/139/140/141/143/144/145/152/153/154/155/157/164/169/191/273/276/278/284/289/290/291/292/299/301; K. Goudriaan: ‘De derde orde van Sint Franciscus in het bisdom Utrecht: Een voorstudie’ in “Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis 1” (Hilversum 1998), p. 243, K. Goudriaan, 'De observantie der conversinnen van Sint Augustinus' in “Monastiek observantisme en Moderne Devotie in de Noordelijke Nederlanden” onder redactie van H. van Engen en G. Verhoeven (Hilversum 2008), p. 172; C. Schrickx, ‘Bidden en werken in de stilte van de Bangert’ in “Oud Hoorn”, 37 (2015), nr 3, p. 116-117; G.T.C van den Berg, ‘Het buitenklooster Bethlehem aan de Bangert in Blokker. Archeologisch onderzoek naar het laat middeleeuwse klooster Bethlehem (1475-1573) in het buitengebied van Hoorn’ in “Hoornse Archeologische Rapporten 6” (Hoorn 2008), p. 13/14; E. Ottens, ‘Column Carrousel - Vereniging Oud Hoorn: Bethlehem’ in “Rodi” 27-10-2015, zie ook: http://www.rodi.nl/widgets/1531-column-carrousel/nieuws/1268219-column-carrousel-vereniging-oud-hoorn (21-10-2017)
Gebruikte websites:
Website Stichting Thomas a Kempis, https://thomasakempiszwolle.nl/cms/index.php/thomas-a-kempis/moderne-devotie/565-2017-april-f-sneek.html (22-10-2017); Website Cultuur Historische Route Blokker, http://www.cultuurhistorischerouteblokker.nl/poortbethlehem.htm (22-10-2017), Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Klooster_Bethlehem_(1475-1573) (22-10-2017)
ENK Monasticon nummer:
ME-Z104-093
VU Kloosterlijst nummer:
W21