Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Gemert, Ridderplein 17

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Gemert, Ridderplein 17
Datering:
1881 - 1928
Orde of congregatie:
Jezuïeten
Naam van het klooster:
Notre Dame de l’Espérance
Straat:
Ridderplein 17
Postcode:
5421 CW
Plaatsnaam:
Gemert
Provincie:
Noord-Brabant
Bisdom:
's-Hertogenbosch
Stichting/eerste vermelding:
1881
Opheffing/laatste vermelding:
1928
Activiteiten:
Noviciaat en scholasticaat
Geschiedenis:
Een wet uit 1880, die de sluiting in Frankrijk van jezuïetencolleges verordonneerde, deed de Jezuïeten van de Provincie Champagne besluiten Frankrijk te ontvluchten. In 1881 kochten zij van de toenmalig bezitter, jonkheer Scheidius, zijn kasteel in Gemert. In dit kasteel, dat de naam Notre Dame de l’Espérance kreeg, vestigden zij hun noviciaat en scholasticaat. In 1883 brak er brand uit, die het hoofdgebouw van het kastelencomplex in as legde. Een jaar later was de schade alweer hersteld. Toen de situatie voor hen daar enigszins verbeterd was, keerden de jezuïeten in 1896 naar Frankrijk terug. Ze verhuurden in 1900 het Gemertse kasteel aan assumptionisten, die toen vanwege het in Frankrijk heersend antiklerikale politieke klimaat hun noviciaat in Livry (Noord-Parijs) naar Gemert overbrachten. Doordat de jezuïeten in Frankrijk niet meer in het onderwijs werkzaam mochten zijn, keerden ze alweer i1901 naar Gemert terug. Ze huisvestten toen op het kasteel, dat door de assumptionisten moest worden verlaten, een honderdtal filosofiestudenten uit de provincies Champagne en Toulouse. Wegens ruimtegebrek werd tot uitbreiding van het kasteel besloten. Tussen 1907 en 1909 werd op de plaats van de oude bijgebouwen van de 15e-eeuwse voorburcht overgegaan tot de bouw van twee nieuwe vleugels, die gewoonlijk de jezuïetenbouw genoemd werd. Hoewel zij er niet gehuisvest waren, volgden van 1914 tot 1916 spiritijnse seminaristen, die wegens oorlogsgeweld België ontvlucht waren, hun opleiding bij de jezuïeten op kasteel Gemert. In 1916 waren bijna alle jezuïeten uit Gemert naar Frankrijk teruggekeerd, waar de verhouding tussen kerk en staat inmiddels verbeterd was. De spiritijnen namen toen hun intrek in de jezuïetenbouw van het kasteel. Vanaf 1920 kregen zij de beschikking over het gehele complex. In 1928 verkochten de jezuïeten het kasteel aan de spiritijnen die er hun grootseminarie vestigden. De spiritijnen verkochten in 2018 het kasteel op hun beurt, nu aan een projectontwikkelaar
Gebruikte literatuur:
P. Begheyn, Gids voor de geschiedenis van de jezuïeten in Nederland 1850-2000 (Nijmegen 2002), p. 16; J. Smits, “Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant” (Alphen aan de Maas, 2010), p. 411-413; M. Vrancken, “Religieuze herbestemming van kastelen en buitenplaatsen in Noord-Brabant: Heden en verleden”(Wijk bij Duurstede 2009), zie ook: https://www.kastelen.nl/pdf/kloosterkastelen.pdf (09-10-2020), p. 69/70; P. Huismans, ‘Klooster in het kasteel van Gemert’ op website Brabant Historisch Informatie Centrum (BHIC): Wierook, wijwater en worstenbrood, https://wierookwijwaterenworstenbrood.nl/ontdekken/verhalen/kloosters-in-het-kasteel-van-gemert (09-10-2020)
Gebruikte websites:
Website Heemkundekring ‘De Kommanderij Gemert’, https://www.heemkundekringgemert.nl/geschiedenis/monumenten/kasteel-gemert/# (09-10-2020); Website Reliwiki, de Nederlandse database over religieuze gebouwen, https://reliwiki.nl/index.php/Gemert,_Ridderplein_17_-_Kloosterkapel_Kasteel_van_Gemert (09-10-2020); Website Wikipedia
https://nl.wikipedia.org/wiki/Kasteel_van_Gemert (09-10-2020)
ENK Monasticon nummer:
MON-P013-020