Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Leiden

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Leiden
Datering:
1293 - 1572
Orde of congregatie:
Begijnen
Naam van het klooster:
Agnietenbegijnhof
Patroonheilige:
Sint Agnes
Plaatsnaam:
Leiden
Provincie:
Zuid-Holland
Parochie:
Leiden-Sint Pieter
Destijds gewest:
Holland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1293
Opheffing/laatste vermelding:
1572
Type:
Hofjes en stiften, v
Geschiedenis:
De oudste vermelding van begijnen in Leiden dateert uit 1293 toen hun eigendomsrechten van de op hun begijnhof gelegen huizen nader geregeld werden. Dit, toen enige begijnhof in Leiden had de namen Sint-Agnietenbegijnhof -genoemd naar Sint Agnes waaraan het hof toegewijd was- Faliedebegijnhof -genoemd naar de falie of sluier die de begijnen droegen- en Groot Begijnhof. Of de graven van Holland als begunstigers betrokken waren bij de stichting van dit aan de Rapenburg bij de Nonnenbrug gelegen begijnhof is niet met zekerheid te achterhalen. Het begijnhof telde 40 huizen en beschikte naast een kapel, over een infirmerie, waar minvermogende begijnen een gezamenlijk onderkomen vonden, alsmede over een convent, dat bewoond werd door vrouwen, die hun proeftijd als begijn doorliepen. In 1421 nam de stad het begijnhof onder haar bescherming en verleende het vrijdom van schot en ongeld. De begijnen dienden zich op de eerste plaats bezig te houden met het vervullen van hun kerkelijke plichten, die niet alleen uit het bezoeken van de kerk op de gebruikelijke tijden bestonden, maar ook uit het verrichten van memoriediensten of jaargetijden voor overledenen, die hen dit meestal bij testament hadden opgedragen en waarvoor zij een vergoeding ontvingen. Voorts vulden ze hun tijd met het opvoeden van kinderen, waarvoor ze dan betaald werden. In 1584 werd het begijnhof, evenals alle kerkelijke goederen in Haarlem, geseculariseerd en werd het aan de stad toegewezen. De begijnen mochten levenslang in hun begijnhof blijven wonen. Kwam een begijn te overlijden dan werd haar huis verhuurd. In 1586 werd bepaald, dat de vrijkomende huizen bestemd zouden worden voor professoren of lidmaten van de Leidse universiteit. Later werden de huizen verkocht. In de kapel was van 1577 tot 1581 de universiteit gevestigd. Daarna werd ze gedeeltelijk aan de Walen tot kerk afgestaan en in 1644 tot 1807 aan de Engelse gemeente. Een gedeelte werd ingericht voor bibliotheek, schermzaal en anatomiekamer
Gebruikte literatuur:
P.A. Henderikx, “De oudste bedelordekloosters in het graafschap Holland en Zeeland”(Dordrecht 1977), p. 198; W.F. Denslagen, ‘Begijnhoven in Noord-Nederlandse steden’, in “Bulletin KNOB”, 77 (1978), zie ook: https://journals.library.tudelft.nl/index.php/knob/issue/download/77_5/183 (10-03-2017). p. 214/216; H. Brand, “Over macht en overwicht: stedelijke elites in Leiden (1420-1510)” (Leuven/Gent 1996), p. 345/346/347; A. Versprille, ‘Het Groote- of St. Agnietenbegijnhof’, in “Jaarboekje voor Geschiedenis en Oudheidkunde van Leiden en Rijnland (Leids Jaarboekje)”, 1934-1935, zie ook: http://www.oudleiden.nl/pdf1/1935_09.pdf (25-03-2018), p. 71-85; G.J. Driesen, ‘De Leidse Hofjes’ in “Leids Jaarboekje”, veertigste deel (1948), Leiden 1948, p. 52
Gebruikte websites:
Website Erfgoed Leiden en omstreken, https://www.archivesportaleurope.net/ead-display/-/ead/pl/aicode/NL-LdnRAL/type/fa/id/NL-LdnRAL-0503 (27-03-2018); Website Erfgoed Leiden en Omstreken, https://www.erfgoedleiden.nl/component/lei_verhalen/verhaal/id/595 (26-03-2018); Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Hofjes_in_Leiden (26-03-2018); Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Begijnhof#Nederland (26-03-2018)
Opmerkingen:
Dit Leidse begijnhof werd ook zowel Faliede Begijnhof als Groot begijnhof genoemd
ENK Monasticon nummer:
ME-Z010-033
VU Kloosterlijst nummer:
L06