Mijn Studiezaal (inloggen)DOC-MON Kloosters in Nederland
Vestigingsplaats: Oisterwijk
Datering:
1539 - 1722
Orde of congregatie:
Begijnen
Naam van het klooster:
Begijnhof Bethlehem
Plaatsnaam:
Oisterwijk
Provincie:
Noord-Brabant
Parochie:
Oisterwijk
Destijds gewest:
Brabant
Bisdom:
Luik
Stichting/eerste vermelding:
1539
Opheffing/laatste vermelding:
1722
Type:
Hofjes en stiften, v
Geschiedenis:
In 1539 werd er in Oisterwijk een begijnhof gesticht dat de naam Bethlehem had. Omstreeks 1500 vormden de mystica Maria van Hout met haar medebewoonsters van dit begijnhof, alsmede met enkele gelijkgezinde burgers en tertiarissen van het Oisterwijkse klooster Catharinenberg de "Oisterwijkse Kring", die nauwe banden met de Keulse kartuizers onderhield. In 1539, toen dit begijnhof vervallen was en nagenoeg onbewoonbaar was geworden, kocht Nicolaas Esschius, afkomstig uit Oisterwijk en lange tijd pastoor van het begijnhof van Diest, voor de Oisterwijkse begijnengemeenschap een huis met hof gelegen in het centrum van Oisterwijk nabij de kerk en dat het Maagdenhuis heette. Esschius voerde voor dit nieuwe begijnhof, waarvan Maria van Hout nog enkele jaren meesterse geweest is, dezelfde geestelijke regel in als die hij geschreven had voor de begijnen in Diest. Dit nu vormde, althans voor de Oisterwijkse begijnen van de eerste generatie, reden om te vertrekken. Zo ook Maria van Hout. Zij vestigde zich met twee medezusters in Keulen vlakbij het klooster van de kartuizer, waar zij met goedvinden van het generaal kapittel van de Kartuizer-orde door dit klooster onderhouden werden. Twee jaar later, in 1547, overleed Maria van Hout. Het begijnhof in Oisterwijk leed een sluimerend bestaan tot 1725, toen de laatste drie daar nog wonende begijnen vertrokken, nadat de Staten Generaal uiteindelijk in 1722 het begijnhof aan de protestantse gemeenschap in Oisterwijk toegewezen had. Eerder al, omstreeks 1650, had een aantal begijnen vanuit het Oosterwijkse begijnhof zich gevestigd in Duffel, een plaats en gemeente in de Belgische provincie Antwerpen. Hun gemeenschap daar kreeg vanaf 1697 de naam 'Convent van Betlehem'. Het begijnhof in Oisterwijk werd in 1731 aan notaris Anthony Glavyman verkocht
Gebruikte literatuur:
A.A.J.M van Meerendonk, Proefschrift “Tussen Reformatie en Contra-reformatie. Geest en levenswijze van de clerus in Stad en Meierij van 's-Hertogenbosch en zijn verhouding tot de samenleving tussen ca. 1520 en ca. 1570” (Universiteit Nijmegen 1967), zie ook: http://repository.ubn.ru.nl/bitstream/handle/2066/107583/MMUBN000001_069339686.pdf (24-03-2018), p. 111/127/142/177/261; A.Jelsma en G. Brinkman, “Wie is wie in de mystiek” (Kampen 2006), p. 174; R. Th.M. van Dijk, “Twaalf kapittels over ontstaan, bloei en doorwerking van de Moderne Devotie” (Hilversum 2012), p. 408/423; J.A. Coppens, “Nieuwe beschrijving van het bisdom van 's Hertogenbosch. Tweede deel” (‘s-Hertogenbosch 1841), p. 247; K. van Kempen en W. Maarse, ‘Geroepen tot een leven als priester of religieus’ in “Over heeroom en tante zuster Overzicht van alle priesters, broeders, fraters en zusters geboren en/of getogen in Udenhout en Biezenmortel” (Tilburg 2006) , zie ook: http://home.kpn.nl/rove0003/webfotos/heeroom.pdf (31-03-2018); Brabantse biografieën 4: Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende Noordbrabanders onder redactie van Th. Cuijpers, M. van der Heijden. J. van Oudheusden, H. Roosenboom, P. Timmermans en A. van Vliet, uitgegeven door Stichting Brabantse Regionale Geschiedbeoefening te ‘s-Hertogenbosch 1996; R. Wols, ‘Maria van Hout (-1547): begijn en mystica’ op website Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC), https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/maria-van-hout-1547-begijn-en-mystica (30-03-2018); Hugo Vanden Bossche, ‘De Oisterwijkse “begijn” en mystica Maria van Hout. Eerste meesteres van het Convent van Betlehem’ in “Begijnhofkrant”, 31 (2011), p. 2-6; A. Huybers, “Oud Oisterwijk” uitgegeven door Katholieke Kunstkring Oisterwijk in 1923. pz. 16/17/123; W. de Bakker, ‘Rond Oisterwijkse kerk’ in “Vlugschrift van de Heemkundige Studiekring ‘De Keine Meijerij’”, 18 (1965), nr. 1 en 2, p. 51
Gebruikte websites:
Website Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis, http://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/HoutMaria (30-03-2018); Website Convent van Bethlehem
http://www.conventvanbetlehem.be/Emm2/Site-Root/Sites/Sites-PZ/Convent-van-Betlehem/Geschiedenis/De-Oisterwijkse-kring.html (31-03-2018); Website Convent van Bethlehem, http://www.conventvanbetlehem.be/Emm2/Site-Root/Sites/Sites-PZ/Convent-van-Betlehem/Geschiedenis/Van-Oisterwijk-naar-Duffel.html (31-03-2018)
http://www.conventvanbetlehem.be/Emm2/Site-Root/Sites/Sites-PZ/Convent-van-Betlehem/Geschiedenis/De-Oisterwijkse-kring.html (31-03-2018); Website Convent van Bethlehem, http://www.conventvanbetlehem.be/Emm2/Site-Root/Sites/Sites-PZ/Convent-van-Betlehem/Geschiedenis/Van-Oisterwijk-naar-Duffel.html (31-03-2018)
ENK Monasticon nummer:
ME-Z010-049
VU Kloosterlijst nummer:
O04
Is onderdeel van:
laatste wijziging 15-08-2023
1 gedigitaliseerd
