Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Zaltbommel

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Zaltbommel
Datering:
1316 - 1515
Orde of congregatie:
Begijnen
Naam van het klooster:
Begijnhof
Plaatsnaam:
Zaltbommel
Provincie:
Gelderland
Parochie:
Zaltbommel
Destijds gewest:
Gelre
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1316
Opheffing/laatste vermelding:
1515
Type:
Hofjes en stiften, v
Geschiedenis:
De precieze datum, waarop het begijnhof in Zaltbommel gesticht werd, is niet bekend, maar zal rond 1300 gelegen hebben. De vroegste vermelding van dit achter de Nieuwstraat en het Kerkplein gelegen begijnhof dateert uit 1316. In 1393 kreeg dit begijnhof, waar op het hoogtepunt van zijn bestaan een twaalftal begijnen woonde, de beschikking over een eigen kapel. De stichter van deze kapel was Wedigo Theodorici Israhelis, een aanzienlijke Zaltbommelse in die tijd. Naar hem werd de kapel Wedigo-kapel genoemd. Voornoemde Wedigo schijnt voor de begijnen ook een gasthuis te hebben laten bouwen. Of dit gasthuis nu een afzonderlijk gebouw was of dat het in de kapel was ondergebracht, is niet duidelijk. Hoe het ook zij, in 1483 is er sprake van dat karmelieten uit het klooster te Schoonhoven dit gasthuis, dat dan als “Huis van Wedegon” vermeld werd, huurden toen ze in Zaltbommel op termijn waren. Later hadden de Schoonhovense karmelieten een eigen pand als termijnhuis, dat aan de Nieuwstraat stond en “Kaentkens-huys” of ”Caentgenshuijs” genoemd werd. Omstreeks 1543 kwamen de begijnen met het kerkbestuur van de Sint-Maartenskerk in aanvaring over een stuk grond, dat op de hoek van de Nieuwstraat en het Kerkplein lag. Het kerkbestuur had daar een huis laten bouwen, terwijl die grond kennelijk aan de begijnen toebehoorde. Vanaf 1515 wordt onderhavig begijnhof niet meer vermeld. In 1592 werd een deel van het begijnhof verkocht aan de weeshuismeesters, die hier het Burgerweeshuis vestigden, dat thans nog aan het gezinshuis "De Schutse” onderdak biedt. Op een ander deel van het voormalig begijnhof verrees in 1778 het Oude Mannen- en Vrouwenhuis. De begijnhofkapel zal omstreeks 1660 afgebroken zijn. In deze kapel was nog enige tijd de in 1574 opgerichte Latijnse School gehuisvest.
Gebruikte literatuur:
R. van Schaïk, “Belasting, bevolking en bezit in Gelre en Zutphen (1350-1550)” (Hilversum 1987), zie ook: http://docplayer.nl/23273460-Remi-van-schaik-belasting-bevolking-en-bezit-in-gelre-en-zutphen.html (10-04-2018), p. 298; R. Stenvert, C. Kolman, S. Broekhoven, B. Olde Meierink en M. Tenten, “Monumenten in Nederland. Gelderland” (Zwolle 2000), zie ook: http://www.dbnl.org/tekst/sten009monu05_01/sten009monu05_01_0230.php (09-04-2018), p. 342; A. Jacobs, “Monasticon Carmelitanum Neerlandicum” (Maasmechelen 2011)
Blz. 330; H. Keser, ‘Verdwenen geloofsgemeenschappen’ in ”De Toren” van 31-12-1998, p. 29; Thijs de Torenwachter (synoniem voor H. Keser), ‘Begijntjes begluren het Kerkplein” in “De Toren” van 20 oktober 1994; Thijs de Torenwachter (synoniem voor H. Keser), ‘Het Kerkplein” in “De Toren” van 20 augustus 1987; Thijs de Torenwachter (synoniem voor H. Keser), ‘Een nieuwe viftigjarige” in “De Toren” van 5 januari 1984; Thijs de Torenwachter (synoniem voor H. Keser), ‘Een verdwenen hofke’ in “De Toren” van 10 april 1980; P.C. van Wijk, ‘Uit het archief van het Weeshuis’. in “De Toren” van 27 september 1990
Gebruikte websites:
Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Oude_Mannen_en_Vrouwenhuis_(Zaltbommel) ( 06-05-2018); Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Nieuwstraat_(Zaltbommel) (09-04-2018)
ENK Monasticon nummer:
ME-Z010-070
VU Kloosterlijst nummer:
Z01