Zoeken in collecties

Hoogstwaarschijnlijk in 1187 gingen op grond van een schenking van Hendrik van Schoten, heer van Breda, de rechten op de Waardse schorren van Arnulf van Rilland over op de cisterciënzers van abdij Ten Duinen te Koksijde. Voordat zij met de bedijking van dit gebied een aanvang namen, stichtten zij er een uithof, die met het omliggende gebied de eerste inpoldering omvatte, die in etappes werd gerealiseerd. Aldus werd bereikt dat voornoemde schorren door de elkaar snel opvolgende bedijkingen van vijf kleine poldertjes aan de invloed van de zee werden onttrokken. In 2014 besloot Ten Duinen haar activiteiten naar haar bezittingen in de Vier Ambachten te verleggen. Voor de nieuwe ontginningen daar, gold dat deze vrijgesteld waren van de tiendenheffing en wel op grond van een regeling, waartoe op de vierde Lateraanse concilie in 1215 werd besloten en inhield dat genoemde vrijstelling vanaf dan uitsluitend nog gold voor eigenaren voor bezit op onontgonnen gronden. In 1222 ging Ten Duinen over tot verkoop van de uithof, vreemd genoeg niet aan abdij Ter Doest, die vlakbij, in Krabbendijke, een grote uithof exploiteerde, maar aan particulieren. Deze bleken maar weinig kapitaalkrachtig te zijn, hetgeen in langslepende financiële kwesties resulteerden. Behalve dat, ondervond Ten Duinen door voornoemde verkoop ook nog moeilijkheden van de heren van Breda, die de indertijd door hun voorvader voor zijn zielenheil geschonken rechten op Waarde door deze verkoop aan derden, en dan nog wel aan leken, verkwanseld zagen. Met juridische procedures, die volgden, bereikten ze evenwel niet dat ze in het gelijk gesteld werden. Waarde lag op oude Rilland, dat tot de dertiende eeuw een eiland werd, dat in 1530 door de Sint Felixvloed werd verzwolgen Thans is Waarde een kerkdorp, dat zich ontwikkelde in de nabijheid van het 13e eeuwse kasteel van de heren van Waarde, waar of in de buurt waarvan de uithof van abdij Ten Duinen gestaan heeft