Zoeken in collecties

Het in 1342 in Eiteren, net buiten IJsselstein, gestichte cisterciënzerabdij werd in 1349 tijdens de oorlog tussen Holland en bisschop Jan van Arkel verwoest. Het werd omstreeks 1350 weer opgebouwd. Rond 1360 werd, zonder dat de reden daarvan bekend is, het klooster als communiteit opgeheven. De gebouwen werden toen tot de grond toe afgebroken. Arnold van Egmond (1340-1409) stichtte in 1394 bij testament een nieuw cisterciënzer klooster, nu als priorij. Daartoe schonk hij zijn eigen hofstede, plaats en erf te IJsselstein. In 1395 bevestigde paus Bonifatius IX de stichting van de priorij, die inmiddels Onze Lieve Vrouwenberg heette en gelegen was in de zogenaamde Nieuwstad een laat-middeleeuwse stadsuitleg, die het huidige stadsdeel Nieuwpoort aan de zuidoostelijke stadszijde omvatte. Een jaar later, in 1396, was de conventskerk al in gebruik. Pas in de jaren 1406 en 1409 volgde de incorporatie van het klooster in de cisterciënzer orde en werd het onder toezicht geplaatst van de abt van abdij Kamp te Moers. Sinds 1418 maakte Onze Lieve Vrouwenberg deel uit van de “Colligatie van Sibculo”. Bij de wederopbouw van IJsselstein na een brand in 1466 werd de stad verkleind, waardoor het klooster buiten de stadsmuren kwam te liggen. In 1482 werden de kloostergebouwen tijdens de Stichtse oorlog vernietigd. In de periode 1485-1492 vestigden de monniken zich, na omzwervingen zonder eigen tehuis, in de Looi bij de IJsseldam ver ten zuiden van de stad IJsselstein. In 1492 keerden zij echter definitief terug in de stad, waar zij hun klooster in de Benschopperstraat betrokken. Ten gevolge van een rampzalige kloosterbrand in 1537 moesten de monniken een aantal jaren wonen in het huis Die Lumbaert (de Lombard) in de Weidstraat. In 1577 werd de kloosterkerk door de calvinisten in bezit genomen. In 1578 werd een gedeelte van de kloostergebouwen gesloopt en werden de goederen geconfisqueerd en gevoegd bij de domeinen van Willem van Oranje, aan wie de baronie van IJsselstein toebehoorde