Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Sint Odiliënberg

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Sint Odiliënberg
Datering:
858 - 1361
Orde of congregatie:
Benedictijnen
Naam van het klooster:
Kapittel van de H. Petrus
Patroonheilige:
Petrus
Plaatsnaam:
Sint Odiliënberg
Provincie:
Limburg
Parochie:
Sit Odiliënberg
Destijds gewest:
Gelre
Bisdom:
Luik
Stichting/eerste vermelding:
858
Opheffing/laatste vermelding:
1361
Type:
Klooster, m
Geschiedenis:
Sint Odiliënberg werd in 858 voor het eerst in een oorkonde genoemd. Het 'monasterium' Berg, gebouwd ter ere van Petrus, werd door koning Lotharius II op verzoek van bisschop Hunger van Utrecht aan de Sint Maartenskerk te Utrecht geschonken. Sindsdien was Sint Odiliënberg een Stichtse eigenkerk in het bisdom Luik. Tussen 1058 en 1131 moet het vermoedelijk benedictijns klooster zijn omgezet in een collegiaal kapittel. De proost van dit kapittel, die er overigens niet resideerde, werd door de bisschop van Utrecht benoemd uit de kanunniken van het Utrechtse Domkapittel. Vanaf de 11e eeuw werd de huidige romaanse kerk gebouwd. Om deze kerk vrij te houden voor de koordienst werd er op het kerkhof een aan Maria toegewijde kapel gebouwd, waar vanaf toen het uitvoeren van beschikkingen en andere handelingen betreffende de zielzorg plaatsvonden. De kanunniken woonden niet in de onmiddellijke omgeving van de kerk in claustrale huizen in een immuniteitsgebied, maar in het dorp tussen de landbouwers, van wie zij hun woonhuizen hadden gehuurd of gekocht. In 1361 verzochten de kanunniken aan de bisschop van Luik om toestemming het kapittel naar Roermond te verplaatsen. Het stadsbestuur bood de Heilige Geestkapel aldaar als vestigingsplaats aan. Achtergrond van het verzoek waren de woelingen waar het Gelderse Overkwartier zeer van te lijden had. Men verkreeg de vereiste toestemming, ook van de bisschop van Utrecht, die zich het recht voorbehield de proost te benoemen. In 1361 werd het kapittel in Roermond gevestigd. De Heilige Geestkapel, die met de komst van de eerste bisschop van Roermond in 1569 tot kathedraal was verheven, werd in 1661 afgebroken. De Sint Christoffelkerk werd toen de kathedraal. Tussen 1619 en 1627 werd het aantal kanunniken van tien tot acht teruggebracht. Vanaf 1651 werden vermogens beschikbaar gesteld voor nieuwe kanunnikplaatsen. Uiteindelijk telde het kapittel veertien kanunniken. Aan het begin van de Franse tijd in 1798 werd het kapittel opgeheven
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, deel III, p 88/89; P.J. Margry en C.M.A Caspers: “Bedevaartsplaatsen in Nederland. Deel III: Limburg” (Hilversum 2000), p. 851/852
Gebruikte websites:
Website Regionaal Historisch Centrum Limburg, http://www.archieven.nl/nl/zoeken?mivast=0&mizig=210&miadt=38&miaet=1&micode=14.A002B&minr=10359582&miview=inv2 (22-02-2016); Website Meertens Instituut,
http://www.meertens.knaw.nl/bedevaart/bol/plaats/561 (22-02-2016); Website Regionaal Historisch Centrum Limburg (RHCL), https://www.rhcl.nl/nl/ontdekken/publicaties/inventaris-kathedraal-kapittel (25-08-2018); Website Reliwiki, de Nederlandse database over religieuze gebouwen, http://reliwiki.nl/index.php/Roermond,_Grote_Kerkstraat_29_-_Sint-Christoffelkathedraal (25-08-2018)
Opmerkingen:
In de Kloosterlijst VU is dit klooster in het bestand "Kapittels"vermeld.
ENK Monasticon nummer:
ME-P003-091
VU Kloosterlijst nummer:
kap47