Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Arnhem

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Arnhem
Datering:
1335 - 1572
Orde of congregatie:
Kartuizers
Naam van het klooster:
Monnikhuizen
Patroonheilige:
Onze Lieve Vrouw
Plaatsnaam:
Arnhem
Provincie:
Gelderland
Parochie:
Arnhem
Destijds gewest:
Gelre
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1335
Opheffing/laatste vermelding:
1572
Type:
Klooster, m
Geschiedenis:
Het kartuizerklooster Monnikhuizen bij Arnhem, ook wel het Gelders Huis genoemd, werd waarschijnlijk in 1335 gesticht. In dat jaar schonk graaf Reinoud II van Gelre en zijn vrouw Eleonore van Engeland landerijen, tienden en een jaarlijkse rente aan de nieuwe kartuis. De eigenlijke stichtingsbrief dateert echter eerst uit 1342. Het klooster werd in 1343 in de orde geïncorporeerd. De eerste monniken kwamen uit Keulen en Koblenz. Tijdens de oorlog tussen Reinoud III en zijn broer Eduard in de periode 1350-1360 moesten de kartuizers hun klooster verlaten. Maar toen Eduard uiteindelijk hertog van Gelre werd, beleefde het klooster onder prior Egher van Kalkar een enorme opleving. Het klooster speelde onder zijn prioraat een belangrijke rol bij het ontstaan van de Veluwepolder. In de eerste decennia van de 15e eeuw zette de grote culturele bloei zich voort met de schrijvers Alphardus de Hollandia, Adolphus de Essendia en Henricus de Hassia. Voorts verbleef Albertus Kivet, bekend als schrijver, kopiïst en illuminator, enige tijd in Monnikhuizen, terwijl ook de Deventerse prediker Geert Grote, de grondlegger van de Moderne Devotie, er als provenier enkele jaren doorbracht. De kapel van klooster Monnikhuizen werd de laatste rustplaats voor onder meer de Gelderse hertogen uit het huis van Gulik, Willem I (hertog van Gelre 1371-1402) en zijn opvolger Reinald IV (1402-1423). De met de godsdiensthervormingen gepaard gaande plunderingen dwongen de kloosterlingen in 1572, 4 jaar na het begin van de 80-jarige oorlog, het klooster te verlaten. De volgende vier jaar verbleven zij in verschillende in Arnhem gehuurde huizen, totdat zij in 1576 in deze stad in de Ketelstraat een refugiehuis wisten te verwerven. In 1585 werden zij echter gedwongen de stad te verlaten
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, deel III, p. 13; H. Engen, ”Monastiek observantisme en Moderne Devorie in de Noordelijke Nederlanden” (Hilversum 2008), p. 70/87/99; J. Reijnders, “Een reis in stilte/leven als kartuizers” (Kampen 2007), Bijlage: p. 1, M. Damen en L. Sicking, “Bourgondië voorbij: De Nederlanden 1250-1650” (Hilversum 2010), p. 62; A. Markus, “Arnhem omstreeks het midden der vorige eeuw” (Arnhem 1907), p. 336; Gemeente Arnhem, ‘Bestemmingsplan Monnikenhuizen – Klarenbeek’ , op website Gemeente Arnhem, https://www.arnhem.nl/ruimtelijkeplannen/plannen/BP00/NL.IMRO.02020000663-/t_NL.IMRO.02020000663-.pdf (02-11-2016), p. 25
Gebruikte websites:
Website Gelders Archief, http://www.geldersarchief.nl/zoeken/?mivast=37&mizig=210&miadt=37&miaet=1&micode=0522&minr=26768409&milang=nl&miview=ahd (07-03-2016); Website Gelders Archief, http://www.geldersarchief.nl/zoeken/?mivast=37&mizig=210&miadt=37&miaet=1&micode=0522&minr=26768409&milang=nl&miview=ahd (07-03-2016); Website Cartusiana.org, http://www.cartusiana.org/files/Chartreuse%20de%20Monichusen.PDF (07-03-2016); Website Cartusiana.org, http://www.cartusiana.org/files/StuCa%201%20offprint_Prosopografie%20Monichusen%20bij%20Arnhem.pdf (07-03-2016); Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Kartuizers (07-03-2016)
ENK Monasticon nummer:
ME-P016-002
VU Kloosterlijst nummer:
A49