Zoeken in collecties

De zakbroeders, een in de volkmond zo genoemde 13e-eeuwse bedelorde, werd in 1240 in Hyères in de Provence gesticht door de uit een adellijke familie stammende Raimund Attanulfi. Diens eerste kennismaking met een religieuze gemeenschap was die van de Minorieten, waarbij hij als novice intrad, maar vertrok voordat hij zijn professie deed. Hij besloot vervolgens, nadat hij door de franciscanen was afgewezen, een religieus leven op te bouwen op de Mont Fenouillet in het Massif des Maures bij Hyères. Evenals Bertrandus de Manara, een van zijn eerste medebroeders, stond hij onder invloed van de prediker Hugo van Digne. In de jaren vijftig van de dertiende eeuw namen de zakbroeders de Regel van Augustinus aan en baseerden ze hun orde op de Dominicaanse constituties. In 1251 hechtte paus Innocentius hieraan zijn goedkeuring, hetgeen in 1255 door paus Alexander IV werd bevestigd. De zakbroeders leidden een ascetisch bestaan. Ze ontleende hun naam aan de gewaden die zij droegen. Die leken op de goedkope stof, waarvan zakken gemaakt werden. De orde kenden een snelle verspreiding. In 1274 telde de Orde in totaal 114 kloosters, waarvan 50 in Frankrijk. De overigen waren in Italië, Engeland, Spanje, Duitsland en de Lage Landen gelegen. In die tijd behoorden de zakbroeders, op de dominicanen en franciscanen na, tot de grootste bedelorden. Bij het Tweede Concilie van Lyon in 1274 werd bepaald dat de in de 13e eeuw ontstane bedelorden ontbonden dienden te worden. Daaronder ook de orde van de zakbroeders. Hen werd toen de mogelijkheid geboden om tot een andere goedgekeurde orde toe te treden of in de orde te blijven tot hun dood. Doordat er echter geen nieuwe novicen mochten worden aangenomen was de orde tot uitsterven gedoemd. Allengs verdwenen dan ook al haar kloosters. Vestigingen van zakbroeders in het huidige Nederland kwamen tot stand in Utrecht in 1269 en in Middelburg en Biervliet in 1271. In Utrecht werd in 1289 de vestiging ontbonden en in Middelburg en Biervliet in 1274