Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Maastricht

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Maastricht
Datering:
1575 - 1773
Orde of congregatie:
Jezuïeten
Plaatsnaam:
Maastricht
Provincie:
Limburg
Parochie:
Maastricht-Nicolaas
Destijds gewest:
Maastricht
Bisdom:
Luik
Stichting/eerste vermelding:
1575
Opheffing/laatste vermelding:
1773
Type:
Klooster, m
Geschiedenis:
In 1570 werd pauselijke toestemming verkregen om in Maastricht een jezuïetenklooster te vestigen. Omstreeks die tijd betrokken enkele jezuïeten een pand aan de Lenculenstraat. Vervolgens ging in 1575 hun college van start, eerst in voornoemd huis maar in hetzelfde jaar ook nog in een groot huis “de Gulden Boom” in de Bredestraat en in een aanpalend huis “de Stalen Poort”. In 1578, toen Maastricht in handen viel van de Staatse troepen en de jezuïeten buiten de stadspoorten werden gezet, werd het college gesloten. Toen Parma in 1579 de stad op de Staatsen heroverde keerden de Jezuïeten terug. Pas in 1583 kon het college, dat een tijdlang als kazerne dienst had gedaan, met de twee laagste klassen weer van start gaan. Na toevoeging in 1592 van een vijfde klas was uitbreiding van het schoolgebouw noodzakelijk. Dit werd mogelijk door schenking van het adellijk huis “De Poort van Rymborch”. Tijdens het Twaalfjarig Bestand bereikte het aantal leerlingen dat het college bezocht met 700 zijn hoogtepunt. In die tijd, en wel in 1614, werd ook de nieuwe, in Jezuïetenbarok opgetrokken kerk ingewijd. De jezuïeten gaven overigens behalve aan hun eigen college ook les aan de Latijnse stadsschool. Na de beschuldiging van deelname aan een complot om de Spanjaarden weer binnen de stadsmuren te brengen, werden de Jezuïeten uit de stad verbannen. In 1639 werd nog wel algemene amnestie afgekondigd, die ook het herstel van goederen, rechten en privilegiën inhield, doch onder voorwaarde dat de eed van trouw aan de Staten Generaal zou worden afgelegd. Dit weigerden de jezuïeten en verlieten in 1673 ongemerkt de stad. Pas bij de intocht van de Fransen in 1673 keerden ze terug en heropenden toen hun college. Tien jaar later viel met het opheffen van de jezuïëtenorde definitief het doek voor het Maastrichtse college. Het klooster werd in 1789 goeddeels afgebroken. De kerk werd omgebouwd tot theaterzaal. In 1852 keerden de Jezuïeten terug. Zij vestigden zich toen aan de Tongersestraat
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, deel III, p. 79; F. van Hoeck, “Schets van de geschiedenis der Jezuïeten in Nederland” (Nijmegen 1940), p. 17/204-210; F.Q. Hoebens, “Kloosters in Limburg” (Utrecht 2017), p. 290/291; P.J.H. Ubachs, “Twee heren, twee confessies. De verhouding van Staat en Kerk te Maastricht, 1632-1673 (Assen/Amsterdam 1975), zie ook: http://www.shclimburg.nl/sites/shclimburg.nl/files/maaslandse-monografieen/MM%2021%20def.pdf (02-02-2019), p. 66/76/209/217/218/219/314/331/334/339-344; P. J.H. Ubachs, “Handboek voor de geschiedenis van Limburg” (Hilversum 2000), p. 231; Th. Bakker: “Middeleeuwse kloosters in Maastricht” op website Theo Bakker’s Domein, http://www.theobakker.net/pdf/kloosterstricht.pdf (30-01-2019), p. 22-23; E.O.M. van Nispen tot Sevenaer, “De monumenten in de gemeente Maastricht. Deel 1” (Arnhem 1974 ongewijzigde herdruk), zie ook: http://www.dbnl.org/tekst/nisp034monu02_01/nisp034monu02_01.pdf (30-01-2019), p. 234-235
Gebruikte websites:
Website Meertens Instituut, https://www.meertens.knaw.nl/bedevaart/bol/plaats/1050; Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Jezu%C3%AFetenklooster_(Maastricht,_Bredestraat) (30-01-2019)
ENK Monasticon nummer:
ME-P013-902
VU Kloosterlijst nummer:
MN06