Zoeken in collecties

Voor het stichten van een Johannieter klooster schonk graaf Willem van Holland in 1311 aan commandeur van het Catharijneconvent te Utrecht een boomgaard in Middelburg. In 1318 breidde hij deze schenking uit door daaraan een in voormelde boomgaard gelegen omgracht perceel toe te voegen. Het aldus verworven terrein, waarop het gebouwencomplex van de commanderij gerealiseerd werd, bestond uit een boomgaard, een woning voor de commandeur, een kerk, een brouwerij, een bleekhof met een huisje, een kruidentuin, een kerkhof en een (vis)vijver. De commanderij had ook als functie de graaf en zijn gevolg bij het bezoeken van Middelburg op kosten van de orde te huisvesten. Van de commanderij, die kennelijk nooit tot enig wasdom is gekomen, is maar weinig bekend. In 1541 besloot de stad Middelburg om met toestemming van keizer Karel V tot gedeeltelijke onteigening van het terrein van de commanderij over te gaan. Daartoe diende de kerk van Sint Jan afgebroken te worden, waartegen de bisschop van Utrecht, Gregorius van Egmond, zich zonder succes hevig verzette. Doordat het verlies van een groot gedeelte van haar eigendommen een forse aanslag op de inkomsten van de commanderij zal hebben betekend, was dat waarschijnlijk voor de balijer van het Catharijneconvent te Utrecht de reden om in 1564 een lening af te sluiten om de reparatie aan het huis, waar de Johannieters toen in Middelburg gevestigd waren, te kunnen bekostigen. Aannemelijk is dat dit het in 1543 naast de kerk achter het ’s Gravenhof aangekochte huis betrof. Toen na het beleg van Middelburg van 1572 tot 1574 de stad in handen kwam van Willem van Oranje, zullen de eigendommen die de Johannieters hier hadden, spoedig onteigend zijn