Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Archiefinventaris Broeders van Amsterdam Vestigingsplaats: Doesburg

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Doesburg
Datering:
1429 - 1571
Orde of congregatie:
Broeders van het Gemene Leven
Naam van het klooster:
St.Gregoriushuis
Patroonheilige:
Sint Gregorius
Plaatsnaam:
Doesburg
Provincie:
Gelderland
Parochie:
Doesburg
Destijds gewest:
Gelre
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1429
Opheffing/laatste vermelding:
1571
Type:
Klooster, m
Geschiedenis:
Tijdens het Utrechts Schisma moesten de broeders des gemenen levens van het Gregoriushuis te Zwolle in 1426 de stad verlaten. Aanvankelijk vonden ze onderdak in het broedershuis te Hulsbergen. Daarna, vanaf 1427, verbleven ze in Doesburg, waar zij eerst een huis huurden, maar zich in 1429 vestigden in een aangekocht huis met erf, dat tussen de Veerpoort- en de Waterstraat lag. In 1432 keerde een aantal broeders terug naar hun huis in Zwolle. Drie broeders bleven in Doesburg achter, die het in voornoemd huis begonnen broederhuis onder de naam Sint-Gregoriushuis voortzetten, waarbij de leefregels werden gevolgd, zoals die ook voor de broeders des gemenen levens in Deventer en Zwolle golden. De broeders, die de eerste tijd arm waren, legden zich aanvankelijk op de landbouw toe, maar zagen daar later van af en verkochten toen hun vee en landbouwwerktuigen. Allengs nam hun bezit aan landerijen en daarmee hun inkomsten toe. In 1439 werd begonnen met de bouw van een eigen kapel. Dit met toestemming van zowel de pastoor van de Doesburgse Sint Maartenskerk als de landcommandeur van de Balije van Utrecht van de Duitse orde, aan wie het patronaat van deze kerk was toegewezen. Voornoemde kapel werd in 1441 ingewijd. In 1446 kochten de broeders aan de tegenwoordige Bergstraat grond, waar een nieuw huis werd opgetrokken, dat ze in 1448 betrokken. Het huis, dat ze toen verlieten, werd bestemd tot een huis voor arme weduwen, dat later Weduwenhuis werd genoemd. In 1457 werd begonnen met de bouw van een nieuwe kerk, die, toegewijd aan de Heilige Maagd, in 1459 geconsacreerd werd. Toen de broeders besloten om naar de regel van Sint Augustinus over te gaan, waarin de bisschop in 1465 had bewilligd, werd hiervoor van hertog Adolf van Gelre geen toestemming verkregen, doordat zowel de pastoor als het stadsbestuur daar niet mee instemden. Het Doesburgse Sint Gregoriushuis, dat in 1571 opgeheven werd, beschikte over een convict voor arme scholieren, dat het Arme-klerkenhuis genoemd werd
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel II, p. 55; A.G. Weiler, “Volgens de norm van de vroege kerk. De geschiedenis van de huizen van de broeders van het Gemene leven in Nederland” (Nijmegen 1997), p. 110-113/115/116; L. van Beek, “Leken trekken tot Gods Woord: Dirc van Herxen (1381-1457) en zijn Eerste Collatieboek” (Hilversum 2009), p. 47; J.W. van Petersen, ‘Kroniek van de Gestichten van Weldadigheid te Doesburg, 1237- 1987’ op website De Gestichten van Weldadigheid te Doesburg, https://www.gestichtenvanweldadigheid.nl/files/kroniek.pdf (07-06-2018), p. 9/10
ENK Monasticon nummer:
ME-P004-005
VU Kloosterlijst nummer:
D31