Zoeken in collecties

Seculier kanunniken maakten deel uit van een kapittel, een bestuurscollege dat verbonden was aan een kathedraal of een andere belangrijke kerk, die kapittelkerk of collegiale kerk genoemd werd. Bij het vaststellen tijdens het Concilie van Aken in 816 van de regel van Chrodegang, doorgaans de regel van Aken genoemd, werd ervan uitgegaan dat kanunniken gemeenschappelijk zouden leven. Ze hoefden geen kloostergelofte af te leggen en geen afstand te doen van hun bezittingen. In de 10e eeuw verslapte de toepassing van deze regel. Het communautaire leven werd verlaten. De kanunniken gingen vanaf toen afzonderlijk wonen in huizen, die zich bevonden binnen de claustrale singel of immuniteit van het kapittel, een afgebakend gebied rondom de kapittelkerk, waar slechts het kerkelijk recht van toepassing was. Voorts werden de door het kapittel gemeenschappelijk opgebouwde bezittingen verdeeld in “prebenden”, die werden aangewend om in het levensonderhoud van de individuele kanunniken te voorzien. De kanunniken kwamen dagelijks in de kapittelkerk bijeen voor het koorgebed. Ook waren ze actief in de zielzorg in parochies. Centraal stond evenwel het koorgebed en de liturgie. Een aan een kathedraal verbonden kapittel stond tevens de bisschop bij in zijn bestuurstaken. Mettertijd was een verwerver van een prebende veelal alleen maar kanunnik in naam. Voor de koordiensten liet hij zich vervangen door een priester, die als vicaris optrad. Er waren dan ook nogal wat kanunniken, die alleen de lagere wijdingen of zelfs geen wijding hadden ontvangen. Deze kanunniken konden ook getrouwd zijn. Aan deze toestand werd door het Concilie van Trente een eind gemaakt. In de Noordelijke Nederlanden werden de meeste seculiere kapittels tijdens de reformatie opgeheven of omgevormd tot wereldlijke proosdijen. In de Zuidelijke Nederlanden verdwenen de kapittels pas aan het eind van de 18e eeuw bij de komst van de Franse revolutionaire troepen. Alle bezittingen werden toen door de staat geconfisqueerd

De Congregatie van de Reguliere Kanunniken van Sint Augustinus kent geen eigenlijke stichter. De geschiedenis van de reguliere kanunniken gaat terug tot in de 4e eeuw. Vanaf 313, toen het Edict van Milaan werd uitgevaardigd, waarin Keizer Licinius bekrachtigde dat er voortaan in het Romeinse Rijk vrijheid van godsdienst zou heersen, waardoor er een eind aan de christusvervolgingen kwam, ontstonden rondom bisschoppen groepen clerici die hen bijstonden in het bestuur van het bisdom en in de liturgische vieringen in de kathedraal. Vanaf de 11e eeuw gingen deze groepen van clerici over naar de regel van Sint Augustinus aangevuld met zogenaamde constituties. Op de Norbertijnen en de Kruisheren na, die een eigen historische ontwikkeling hebben gekend, namen deze groepen van clerici de naam van Reguliere Kanunniken van St. Augustinus aan en werden ze aangemoedigd zich in zogenaamde congregaties te groeperen. Eén van deze congregaties is de Congregatie van Lateranen, in het Latijn: Canonici Regulares Lateranenses, afgekort C.R.L.. Door deze congregatie werd in 1961 de als gevolg van de suppressiewetten van keizer Jozef II opgeheven Congregatie van Windesheim, waartoe Thomas à Kempis en Jan van Ruusbroec behoorden, heropgericht en gevestigd in Frankrijk, Italië en Duitsland. In 1947 vestigden de Reguliere Kanunniken van Sint Augustinus, waarvan de kanunniken vanuit een leven in gemeenschap werkzaam zijn in parochies, onderwijs, permanente vorming en geestelijke begeleiding, met het in Sluis stichtten van een kleinseminarie zich weer in Nederland

Alfonsus de Liguori, doctor in de rechten, geboren in 1696 in Marianella bij Napels in een aristocratisch gezin, gaf op 27-jarige leeftijd zijn carrière als advocaat op om priester te worden. Met vier metgezellen vormde hij in 1732 in Scala, een dorp in het achterland van Napels, een groepje missionarissen die zich onder zijn leiding om de zielzorg van de arme plattelandsbevolking in de nabijgelegen bergen bekommerden. Hieruit ontstond de Congregatie van de Allerheiligste Verlosser, die ook bekend staat als de redemptoristen en waarvan de constituties in 1749 door paus Benedictus XIV goedgekeurd werden. Van 1762 tot 1775 was Alfonsus bisschop van het Zuid-Italiaanse diocees Sant’Agata dei Goti in het koninkrijk Napels. Hij stierf op 1 augustus 1787 in het redemptoristenklooster van Pagani, waar hij ook begraven is. In 1816 werd hij zalig en in 1839 heilig verklaard. Voorts is hij in 1871 tot kerkleraar verheven. Vooral door toedoen van Clemens Maria Hofbauer (1751–1820) verbreidde de congregatie zich buiten Italië. Via Oostenrijk en Polen en vervolgens Frankrijk en België vestigden de redemptoristen zich in 1836 in Wittem. In 1865 werd de Nederlandse provincie opgericht. Vanaf 2005 vormt Nederland met België, Duitsland en Zwitserland de provincie St. Clemens. Met als wapenspreuk “Copiosa apud Eum Redemptio” (Bij Hem vind je de verlossing in overvloed) vormen het navolgen van de Heilige Verlosser, zelfheiliging en het streven naar het heil van anderen in het bijzonder de verlatenen de doelstellingen van de congregatie, later geformuleerd als “Directe zielzorg door woord en sacrament, met bijzondere aandacht voor hen die geestelijk in moeilijkheden verkeren”. In Nederland kwamen deze doelstellingen tot uiting in het geven van volksmissies, retraites en categoriale zielzorg, in missie voor de overzeese gebieden (Suriname), in hulp aan priesterarme gebieden (Brazilië) en in migrantenzorg. De biecht werd als de bekroning van de volksmissies en individuele bekering gezien