Zoeken in collecties

Nadat de tule stroken waren gewassen en gesteven, werden ze stevig om koperen naalden van een bepaalde dikte gelegd tussen een houten raampje. Daarna werden ze vochtig gemaakt, gedroogd en op een witte muts geregen. Het was een werkje dat aan secure novicen werd opgedragen.

Agnes was de patrones van de kunstkring. Op de internaten voor oudere meisjes was er een 'kunstkring'. Dit was een buitenschoolse activiteit; aanvankelijk alleen bestemd voor internen, later ook voor externen. De bedoeling van de kunstkring was leerlingen gevoelig te maken voor uitingen van kunst en cultuur. Soms traden de leerlingen zelf op, bijvoorbeeld via toneel of declamatie; soms werd een spreker of een muziekensemble uitgenodigd of werd er een film vertoond. De kunstkring kwam bijeen op zondagmiddag. De H. Agnes heeft de blik naar boven gericht, de handen gekruist Dit beeld van de H. Agnes is afkomstig van het meisjespatronaat St. Louis, de latere MMS Mariënbosch te Nijmegen.

Aloysius was de patroon van de congregatie voor de grotere kinderen. De zusters van JMJ brachten op zondagmiddag de grotere kinderen van een parochie bij elkaar om spelletjes te doen en spannende verhalen te vertellen.

Franciscus Xaverius was een van de eerste jezuieten. Hij is gekleed in albe en superplie met stola. In zijn linkerhand draagt hij een kruisbeeld.

Ignatius is de patroon van de Sociëteit van Jezus, Maria, Jozef. De Heilige Ignatius is gekleed in toog en mantel. In zijn linkerhand draagt hij een opengeslagen boek, met zijn rechterhand wijst hij op de tekst in het boek 'IHS Omnia Ad Majorem Dei Gloriam'.

Kandelaar met twee gekruiste armen die gebruikt wordt op 3 februari, de feestdag van de H. Blasius, voor de Blasiuszegen ter bescherming tegen aandoeningen van keel en hals. De twee gewijde kaarsen bevinden zich gedurende deze zegen ter weerszijden van de hals.

Drie bordjes met de aanduidingen 'Mariagang', 'Jozefgang' en 'Dionysiusgang'. Dionysius heeft vermoedelijk betrekking op de Atheense rechter Dionysius die door de brieven van Paulus werd bekeerd tot het christendom.

Op de cassette het opschrift: 'Institut Ste Marie'. I.M.I. Rotterdam. Het ' Institut Ste Marie' in de Van Vollenhovenstraat te Rotterdam was een school voor uitgebreid lager onderwijs van de Zusters van JMJ. In de 'Pius-almanak' (1911) staat de school als volgt omschreven: "School voor den deftigen stand, uitgebreid lager onderwijs, Fransche-, Hoogduitsche- en Engelsche talen, nuttige en fraaie handwerken, zang en muziek". In het archief van JMJ (map 'Rotterdam St. Mariascholen') is een prospectus van de school aanwezig: 'Institut Ste Marie. Inrichting van opvoeding en onderwijs onder het bestuur der Zusters van het Gezelschap J.M.J. te Rotterdam, Van Vollenhovenstraat No. 10'. Het doel van de school wordt als volgt omschreven: "aan jongejuffrouwen uit den deftigen stand eene godsdienstige en met de eischen van haren stand overeenkomstige opvoeding te geven". Een van de vakken is: "nuttige en fraaie handwerken". De handwerkjes zijn vermoedelijk gemaakt door Maria Mathea (Riet) Strijbos (1907-1989) tijdens haar opleiding op het 'Institut Ste Marie'.

Op het bord staan de teksten die de zuster elke ochtend bad bij het opstaan en aankleden. Het bord hing in elke cel.

In het glas-in-loodraam zijn de hoofden van twee zusters met zwarte kap afgebeeld. Het betreft een onderdeel uit een groter raam, afkomstig uit het voormalig JMJ-klooster in Heeswijk of Boxtel.

Bij het afleggen van de tijdelijke geloften krijgt de zuster een gouden ring en een gouden kruis. De tijdelijke professie vond plaats vóór de Eucharistieviering. Na drie jaar volgt de eeuwige professie. De eeuwige professie werd afgelegd tijdens de Eucharistieviering. Na het Evangelie krijgt de zuster de sluier en het gouden kruis. Voor de communie kwamen de zusters één voor één naar het altaar en spreken daar hun geloften uit. Aan het slot van de Eucharistieviering ontvangt de geprofeste zuster de gouden ring die aan de rechterhand wordt geschoven. De tijdelijk geprofeste krijgt het gouden kruis, terwijl de priester zegt: "Neem het kruis des Heren aan en draag met liefde uw deel van Christus' lijden, om eens met Hem te delen in de glorie". De eeuwige geprofeste krijgt het kruis, terwijl de priester zegt: "Neem het kruis des Heren aan, vergezel uw hart er mee, om met die schutse veilig te zijn en in dat teken te overwinnen" (vgl. Ceremoniaal).

Bij het afleggen van de tijdelijke geloften krijgt de zuster een gouden kruis en een gouden ring. Bij de tijdelijke professie werd de ring aan de linkerhand geschoven. Bij de eeuwige professie ontvangt de geprofeste zuster aan het slot van de Eucharistieviering de gouden ring die aan de rechterhand wordt geschoven. Vgl. Ceremoniaal.

De medaille van de Heilige Familie werd aan het begin van het postulaat plechtig uitgereikt en tijdens het postulaat gedragen op een zwarte jurk. Vgl. 'Plechtigheden bij de kleding der zusters van de Congregatie van J.M.J. Voorlopige bewerking - juli 1962', pp. 2-3: de postulanten knielen één voor één op de altaartrede voor de priester. Hij geeft de medaille van de H. Familie en zegt aan ieder van haar: "Neem de medaille aan der Heilige Familie en volg het voorbeeld van Jezus, Maria en Jozef om volmaakt te zijn en overgegeven aan alles wat God wil".

De zuster, van wie de naam niet bekend is, draagt de kleding die de zusters van 1846 tot 1942 zonder noemenswaardige veranderingen hebben gedragen. Over het 'kleedje' met wijde rok en straf lijfje werd een kardinaal oftewel pelerine gedragen en een gempje (oftewel collaar) van gesteven linnen, een zwarte kap, met daaronder een strookmuts. De tule voor de strookmuts kwam uit Polen. Over de zwarte kap droeg men een sluier van luster. Toen tijdens de Tweede Wereldoorlog [1942] de tule niet meer geleverd kon worden, werd de strookmuts en kap vervangen door een witte muts en witte kap, eerst van gesteven linnen, later van plastic. De zuster houdt een boek in haar handen. Zij staat voor een tafeltje met een kruisbeeld.

Pater Wolff, geboren in Luxemburg, had zijn priesteropleiding gevolgd in Keulen. Na het herstel in 1814 van de jezuïetenorde trad hij in bij de Vlaamse jezuïeten. In 1816 werd hij benoemd als pastoor in Culemborg, van oudsher een jezuïetenstatie. In Culemborg werd pater Wolff de drijvende kracht achter de oprichting van de Pédagogie Chrétienne, waaruit de congregatie van JMJ is voortgekomen.

Met deze bel wordt tijdens de plechtigheid van de professie het begin en einde van het 'prosterneren' aangegeven. De zusters die professie doen, moeten gelijkertijd plat ter aarde gaan liggen, terwijl het koor psalm 130, 'De Profundis', zingt.

Afbeelding van de gevel van Huize Saint Louis in de Burchtstraat te Nijmegen. In 1845 vestigden de zusters van JMJ zich in dit achttiende-eeuwse herenhuis in het centrum van Nijmegen. In 1847 werd hier het pensionaat Saint Louis geopend dat in 1924 verhuisde naar Mariënbosch aan de Groesbeekseweg in Nijmegen. Het gebouw aan de Burchtstraat werd tijdens het bombardement van Nijmegen op 22 februari 1944 verwoest.

Kralenkransje dat werd gebruikt bij het dagelijks gewetensonderzoek, met name bij het algemeen onderzoek. Bij het algemeen onderzoek moet naar alle fouten gekeken worden die men door de dag gedaan heeft "met gedachten, begeerten, woorden, werken en verzuimenissen". Dit onderzoek wordt 'algemeen' genoemd, omdat het alle fouten omvat. Daarnaast was er het bijzonder onderzoek dat betrekking heeft op een bepaalde fout die men koos tot punt van speciale aandacht ter verbetering. Met het schuivertje registreerde men de algemene fouten die men tijdens het dagelijks gewetensonderzoek moest overwegen en waarover men innerlijk spijt moest betuigen om het hart altijd zuiver te houden. Later kon het schuivertje ook gebruikt worden als middel ter bemoediging om de goede daden te tellen.

Bij de intrede in het noviciaat kreeg elke novice een zilveren kruis. De priester geeft het kruis met de woorden: "Neem het kruis aan, doe afstand van U zelf en volg Christus, dan zult ge rust vinden voor uw ziel en het eeuwig leven bezitten". Vervolgens geeft de priester de sluier, zeggend: "Neem de gewijde sluier aan. Ga leren de wereld te versmaden en Christus te beminnen met heel uw hart". Dan krijgt de novice haar nieuwe religieuze naam, waarbij de priester zegt: "Uw nieuwe naam is .... Ge stelt u onder de bescherming van heiligen, die ge trouw moet vereren, opdat ze voor U een voorspraak mogen zijn bij God en U altijd door mogen beschermen". Daarna ontvangt elke novice de regel van de congregatie, terwijl de priester zegt: "Met liefde onderhouden moet gij deze Regelen volgen: al wie deze Regelen volgen, vrede daalt op hen neer, en ontferming van God". Vgl. 'Plechtigheden bij de kleding der zusters van de Congregatie van J.M.J. Voorlopige bewerking - juli 1962', pp. 8-9 en Ceremoniaal.