Zoeken in collecties

Frater Meinulphus trad in 1910 in bij de Fraters van Tilburg. Hij was tekenleraar op de kweekschool van de fraters in Tilburg. Verder is bekend dat hij in samenwerking met kerkelijk atelier 'Kerksier' in Tilburg en frater Maximinus Streng (1893-1954) in 1950 de nieuwe monstrans voor de kapel van het Moederhuis ontwierp.

In de jaren 1958-1960 bedacht frater Caesarius Mommers cmm (1925-2007) samen met een team een nieuwe leesmethode voor het lager onderwijs: "boom, roos, vis". Als onderwijscongregatie met eigen drukkerij (Drukkerij van het RK Jongensweeshuis) konden de Fraters van Tilburg eigen lesmateriaal uitgeven. De leesmethode wordt nog steeds gebruikt onder de titel "Veilig leren lezen".

Op het vaantje aan weerszijde de letters "B.K.S." voorafgegaan door een brandende fakkel. Het vaantje werd tijdens wandeltochten van de kwekelingen meegedragen.

Processievaandel van het in 1908 door de Fraters van Tilburg begonnen Huize Sint Radboud te Medemblik. De fraters gaven onderwijs aan de St. Jozefschool. Het kleine weeshuis dat ook in 1908 werd begonnen groeide in 1922 uit tot een kostschool. Het vaandel verwijst zowel naar de beschermheilige van de vestiging, O.L. Vrouw Onbevlekt Ontvangen, als naar de Mariacongregatie van de kostschool. Op veel kostscholen, internaten en pensionaten bestond een Mariacongregatie. Leerlingen konden lid worden van deze devotionele vereniging en kwamen buiten de reguliere les bij elkaar om samen te bidden, te praten over geloofszaken of om, meestal in de tuin van het kloostercomplex, een processie te houden. Op het vaandel een staande Maria met haar rechterhand zegenend opgeheven en haar linkerhand beschermend boven een voor haar knielende jongen. De beide figuren worden aan weerszijde geflankeerd door ranken van witte lelies en bovenaan door de woorden "Congregatie "Huize" St. Radboud". Onder de figuren de tekst "Maria Onbevlekt Ontvangen zuiver mijn lichaam en heilig mijne ziel". Op de achterzijde van het vaandel centraal een kruis met in de kruising een medaillon met daarin de initialen "M" en "A" (Ave Maria) met in de rand van het medaillon 12 sterren. In Ruwenberg, waar de fraters eveneens een internaat hadden, bestond een Mariacongregatie onder de naam "Congregatie O.L.V. Onbevlekt Ontvangen". Hiervan is een ovalen blikje bewaard waarin vermoedelijk het scapulier van de congregatie zat.

Op het taps toelopende vaandel een voorstelling van twee zingende kleurrijke vogels bovenop een rode zon, omgeven door zeven zonnestralen. Boven de voorstelling de tekst "Drumband Emiliaan" en onder de voorstelling de tekst "opgericht 9 juni 1964 's-Hertogenbosch". Los bijgevoegd een koord met twee kwasten voor aan de draagstok(?). De drumband is opgericht door frater Emiliaan cmm. De drumband is een voorbeeld van activiteiten die door de Fraters van Tilburg naast het lesgeven werden verzorgd.

In de Constituties van 1927 staat de kleding die de fraters droegen beschreven: "De kleeding [...] bestaat uit een zwart habijt van gewoon laken en een singel van dezelfde stof met een strik en twee van achter afhangende strooken. Op bepaalde tijden dragen de Fraters bovendien een witten boord, een zwarten hoed of een solidé. Zij dragen zwarte wollen kousen en lage zwart-leeren schoenen. Waar het noodig is, is het hun geoorloofd, een mantel te dragen van dezelfde kleur als het habijt. Deze kleederdracht is zoowel voorgeschreven voor de novicen als voor de geprofeste Fraters. [...] Bij de eerste tijdelijke professie zal iedere geprofeste een kruis ontvangen, dat de Fraters aan een zwart gevlochten koord om den hals dragen. [...] Met het oog op omstandigheden van klimaat kan de generale Raad de stof en de kleur van de kleeding wijzigen volgens de behoeften. De Fraters zullen het religieuze kleed zoowel binnen als buiten het Huis dragen [...]" Onder de toog droegen de fraters een (korte) broek en onderhemd. Het kruis (met corpus) dat om de nek hing werd meestal onder de cingel (of 'singel') gestoken. Aan een van de boordjes is een bef van zwarte stof bevestigd, bij een tweede boordje is hiervoor de mogelijkheid aanwezig, bij het derde boordje is het niet mogelijk een bef te bevestigen.

Linksboven het wapen van de Congregatie van O.L. Vrouw van Barmhartigheid (Fraters van Tilburg). Rechts het oude huis te Grave en links het nieuwe te Nijmegen. De fraters begonnen in 1858 op verzoek van, en met financiële medewerking van, de familie De la Geneste een nieuwe stichting in Grave. Doel was de zorg voor weesjongens en het onderrichten van arme kinderen. Daar kwam al snel een derde doel bij: de opvoeding van blinde jongens. In 1966 verhuisde het instituut naar nieuwbouw in Nijmegen.

Ingelijst tegeltje voor frater Sebastiaan van Kessel die op 21 mei 1984 70 jaar in de congregatie was (1), aangeboden door zijn medefraters van verzorgingshuis Joannes Zwijsen in Tilburg; in een baklijst ingelijst tegeltje voor frater Dorotheus van Helvert die op 1 mei 1984 60 jaar in de congregatie was (2), aangeboden door zijn medefraters van verzorgingshuis Joannes Zwijsen in Tilburg; bord met opstaande rand met centraal het embleem van de congregatie en daarboven, in de rand, de tekst "Geboeid door Hem". Onder het embleem de tekst "1930 Fr. Manuel de Bok 1980" (3); eenzelfde bord in andere kleuren voor frater Bernardus Waijers en met boven het embleem de jaren "1922-1982" en onder het embleem "Tilburg" (4); nog een soortgelijk bord voor "Fr. M. Lambrecht" die op 19 maart 1991 zijn 50-jarig jubileum vierde (5); en een iets groter bord voor het 50-jarig jubileum van frater Joe Huiskamp in 1993 met op de voorzijde de ark van Noach (6).

Schakelbord voor een telefoon. Volgens de tekst op het bord is het gemaakt ter herinnering aan de opleiding te Huize Ruwenberg door Jan van Mackelenbergh (1891-...). Hij was in 1901-1904 leerling op de Ruwenberg. Het bord is bij gelegenheid van het gouden bestaansjubileum van Huize Ruwenberg gemaakt.

Een van de figuren houdt een vogel vast, de ander een bord met de tekst "Badminton Club Goirke * Hasselt". Onder de rackets de tekst "Dank aan frater Laurentius 1917 * 1977".

Boven de voorstelling een weergave van de voorzijde van Huize Steenwijk, later Huize Joachim, te Vught. Onder de voorstelling de tekst "Huize Steenwijk Vught". Huize Steenwijk/Huize Joachim was het rustoord (bejaardenhuis) van de Congregatie van de Fraters van O.L.V. van Barmhartigheid. Het tableau is waarschijnlijk gemaakt naar aanleiding van een jubileum of afscheid.

Op het centrale paneel een afbeelding van de Sint Johannes Onthoofdingskerk met daaronder het embleem van de kerk: het hoofd van Johannes de Doper boven een schaal tegen een blauwe achtergrond. Boven de kerk vier vogels. Links van de kerk het embleem van de Congregatie van de Fraters van O.L.V. van Barmhartigheid. Onder het embleem een band met daarop de jaartallen "1890-1995". Op de beide zijpanelen staan werkzaamheden van de Fraters van Tilburg. Op het linkerpaneel voorstellingen uit het onderwijs. Van boven naar beneden: een onderwijzer met boek en aanwijsstok in de hand, staande voor een schoolbord met op de voorgrond een zittende leerling al schrijvend aan een tafeltje; een leerling aan een tafel met voor zich een boek en naast zich meetinstrumenten; en een zittende leerling die op zijn ellebogen steunend boven een papiertje op de tafel voor hem, waarop ook een wereldbol(?) staat, geleund zit. Op het rechterpaneel kinderen met vrijetijdsbestedingen: schilderen, kaartspelletje en schaakspel. Het tableau is waarschijnlijk door de parochie aan de Fraters van Tilburg geschonken bij hun vertrek uit Goirle in 1995.

Op de bovenzijde van de deksel een voorstelling van verschillende architectonische en natuurlijke symbolen voor verschillende landen. Bovenaan de voorstelling het logo van de KLM en de tekst "uit achting voor het werk van de fraters van Scherpenheuvel". Op de voor- en achterzijde van het doosje de afkorting "K.L.M." en aan de beide zijkanten van het doosje een afbeelding van een vliegtuig. De Fraters van Tilburg waren vanaf 1886 werkzaam op de Nederlandse Antillen. Ze waren betrokken bij de oprichting van het weeshuis te Scherpenheuvel in 1920 en verzorgden er onderdak en onderwijs voor weesjongens.

Een inktstempel van het fraterhuis aan de Frankrijkstraat 101 te Eindhoven (1), een lakstempel van Huize Steenwijk te Vught (2) en een lakstempel van fraterhuis "De Vliert" in Den Bosch (3).

In het klein nagebouwd altaar voor kinderen met een doos liturgisch vaatwerk en liturgisch textiel. Het altaar is opgebouwd uit drie delen: wanden, tafel en achterwand met daaraan een met sleutel af te sluiten tabernakel. Voor op het altaar: een kruisbeeld, canonborden, altaarlezenaar, klein missaal ("Het missaaltje voor onze kleintjes" uit 1949) en kandelaars met kaarsen. Liturgisch vaatwerk: kelk met pateen en lepeltje, ciborie, monstrans, ampullenstel, wijwaterkwast en wijwatervat, wierookvat en wierookscheepje met lepeltje. En liturgisch textiel: kazuifel, manipel, stola, kelkdoekje, bursa met corporale, ciborievelum en altaardoek. Daarnaast voor onder het kazuifel: een albe, amict en koord met kwastjes. Daarnaast nog een lezenaar, een kledingstandaard voor het textiel, een palmtakje, 2 grote en 6 kleine hosties en het boek "Het prentenboek van de kinderbiecht" door M.C. Versteeg (Tilburg, 1939).

Doosje met op boven- en onderzijde van de deksel de tekst "Ter gelegenheid van het 75 jarig bestaan Huize Ruwenberg" (1); doosje met op boven- en onderzijde van de deksel de tekst "Gouden Kloosterjubilee van de Eerw. Fr. M. Cantius 1910 - 8 Dec. - 1960" (2); doos met op de bovenzijde van de deksel een monogram "F.H."(?) (3). Aan de binnenzijde van de deksel een portretfoto van frater Hadriaan (Josephus Joannes Adrianus van Huijkelom, 1911-1995) met daaronder de tijdsaanduiding van het jubileum "1929 - 19 Maart - 1954". Naast de foto de plaatsen waar frater Hadriaan gewerkt heeft: "Paulushuis, Moederhuis, Ruwenberg, Nazareth, Reusel, Medemblik". In de doos zijn 7 sigaren in glazen houders bewaard.

Waaronder de 14 kruiswegstaties. Door de Fraters van Tilburg gemaakte platen met tekeningen, zeer waarschijnlijk gebruikt in de klas.

Centraal afgebeeld is Maria met Kind op haar linkerarm geflankeerd door twee lelietakken die rusten op de wolk waar Maria op staat. Boven Maria de tekst "Fraters v. O.L. Vrouw" en onder Maria de tekst "Barmhartigheid en Broederschap".

Afgebeelde fraters zijn onder meer: Henk Schilders, Jan van Ginneke, Vincenzo, Cassiano, Floor Stroeve, Jacq Staats en Frans Mars. Staande rechts met vierkante bril en baardje is Frans Mars (frater Marius). Vóór Mars, zittend met bril is Jacq Staats. Links van Staats, eveneens met bril en zittend en de toeschouwer aankijkend, is Jan van Ginneke. Achter Van Ginneke staande met sigaar in mond is Floor Stroeve. Uiterst links, met bril, staat Henk Schilders. Vermoedelijk is de frater met bril die links van Floor Stroeve staat frater Vincenzo.

Het buiten lag tussen Tilburg en Goirle en diende ter ontspanning en recreatie voor de fraters. Achter de villa lagen de voetbalvelden voor de juvenisten (12 tot 15-jarigen) die vanuit het juvenaat in Goirle lopend naar de velden liepen.

Het oude moederhuis van de Fraters van Tilburg werd in 1974 een bejaardenhuis voor confraters. Na 30 jaar maakte het gebouw plaats voor nieuwbouw, de naam bleef behouden.

Diaken Joannes Antonius de Beer (1821-1901) vernam in 1845, als student aan het Groot-Seminarie te Haaren, over de plannen van mgr. Joannes Zwijsen om een onderwijscongregatie te beginnen. Hij bood zich aan en werd datzelfde jaar nog door Zwijsen tot priester gewijd en lid van de congregatie onder de naam frater Maria Franciscus Salesius. Zijn noviciaat volgde hij bij de Congregatie van de HH. Harten (Paters van Picpus) te Leuven (België). Pater De Beer werd de eerste superior-generaal (algemeen overste) van de congregatie. Hij bouwde de congregatie met een groot aantal stichtingen uit. In 1892 werd hij deken van het dekenaat Tilburg.

Monseigneur Zwijsen stichtte naast de Zusters van Liefde van O.L. Vrouw, Moeder van Barmhartigheid (Zusters van Liefde) in 1832, ook de Fraters van O.L. Vrouw, Moeder van Barmhartigheid (Fraters van Tilburg) in 1844. Beide congregaties hadden tot doel het verzorgen van onderwijs voor het armere deel van de Tilburgse bevolking.

Frater Vinckx was directeur van de Bisschoppelijke Kweekschool in Den Bosch en drie opeenvolgende termijnen, van 1957 tot 1976, overste van de Fraters van Tilburg. In zijn termijn stond hij voor de uitdaging de vernieuwingen van het Tweede Vaticaans Concilie vorm te laten krijgen binnen de congregatie. In zijn termijn had hij ook te maken met een grote stroom van uittredingen. Hij is ingetreden in 1932.

Frater Arnoldus is getekend door zijn medebroeder frater Victor van Nispen, een van de kunstenaars die de congregatie van de Fraters van Tilburg rijk was.