Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Portret magister-generaal Henricus van den Wijmelenberg osc

Voorwerpencollectie

Als u op een afbeelding klikt, vind u meer informatie over het voorwerp. U kunt zoeken door: 

 

  • Het intypen van een woord in het zoekveld. U vindt dan resultaten als het woord letterlijk in de catalogus voorkomt.
  • Met behulp van de selectiefilters die onder het zoekveld staan (kloosterorganisatie, trefwoord).

 

 
 

Handig om te weten: als u beschrijvingen wilt zien in plaats van afbeeldingen, klik dan bij 'weergave' op: Tabelweergave. 

 

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Voorwerp
VW-P017-Ag0149 Portret magister-generaal Henricus van den Wijmelenberg osc
Toelichting:
Henricus van den Wijmelenberg was magister-generaal van 1853 tot 1881 en prior van klooster St. Agatha. Over zijn paarse schoudermantel hangt het borstkruis, aan de ringvinger van de rechterhand draagt hij de ring die enkele van zijn voorgangers ook droegen. Het zijn de waardigheidstekenen die bij zijn functie hoorden, evenals de mijter en de kromstaf. Op een tafeltje naast de geportretteerde verwijzen twee boeken naar zijn opdracht aan de streekhistoricus C.R. Hermans tot het schrijven van de geschiedenis van de herleefde orde aan de hand van documenten en archiefstukken. Dit resulteerde in 1855 in een boekwerk van drie delen. Hier zijn twee delen afgebeeld, hetgeen kan worden toegeschreven aan het feit dat het schilderij werd vervaardigd vóór het werk van Hermans was gepubliceerd. Bovenop deze boeken ligt de Regel van Augustinus, volgens welke de kruisheren leven. Als een fundament onder dit stapeltje boeken zocht deze pausgezinde magister-generaal in het archief van zijn klooster de enige door een paus zelf gezegelde oorkonde voor de kruisheren op. De inhoud beviel hem ook goed, Paus Paulus II roept daarin op de privileges voor de Orde van het Heilig Kruis na te leven (1495). Ter linkerzijde van de nis met het beeld van Christus aan de geselkolom is het wapen van de geportretteerde te zien: een opkomende zon met daarboven het Kruisherenkruis. Aan de onderzijde is zijn devies te lezen op een banderol Igneus Hinc Vigor, ‘van nu af aan een vurige kracht’. In de Franse periode waren alle kruisherenkloosters opgeheven, op die in Uden en St. Agatha na. In 1838 waren er nog slechts vijf kruisheren, omdat het verbod novicen aan te nemen al sinds 1812 van kracht was. Nadat koning Willem II na zijn troonsbestijging in 1840 de kloosters toestond nieuwe leden aan te nemen, kreeg de geportretteerde de leiding en bracht een nieuwe bloei tot stand. Van den Wijmelenberg wordt algemeen beschouwd als de tweede stichter van de Kruisherenorde
Datering:
1855
Deelcollectie:
Kruisheren
Vervaardiger:
C.J. Grips, Vught
Materiaal/techniek:
Olieverf op linnen
Lengte in cm:
127,5
Breedte in cm:
97
Opmerkingen:
Henricus van den Wijmelenberg, geboren te Uden 21 november 1800 en overleden te St. Agatha 25 maart 1881. Priester gewijd in Mechelen in 1823. Van 1826 en 1840 was hij conrector van de Latijnse School te Gemert. Trad in bij de Kruisheren te Uden in 1840. Een jaar later werd hij benoemd tot commissaris generaal. In 1844 gingen leden van de orde weer naar België waar te Diest een klooster werd gesticht. Elf jaar later herrees het klooster te Maaseik. Van 1853 tot aan zijn dood in 1881 was Van den Wijmelenberg magister-generaal, de drieëndertigste in opvolging sinds de reformatie van de orde en de eerste na het herstel ervan in 1840. Vanaf 1855 fungeerde hij ook als prior van St. Agatha. Hij wordt algemeen beschouwd als de tweede stichter van de Kruisherenorde.
Op 24 november 1855 werd aan de schilder C.J. Grips voor het hier beschreven schilderij, waaraan hij dertig dagen werkte, een bedrag van ƒ 100,- overgemaakt (dossier Elsen).
Voor C.J. Grips, zie onder inv.nr.148.
Van den Wijmelenberg heeft C.R. Hermans gevraagd de geschiedenis van de herleefde orde te reconstrueren, hetgeen resulteerde in een boekwerk van drie delen, uitgegeven in 1855. Op het hier beschreven portret zijn twee delen afgebeeld. Dat er slechts twee delen op zijn weergegeven kan worden toegeschreven aan het feit dat het schilderij werd vervaardigd vóór het werk van Hermans was gepubliceerd.
In het klooster te Uden bevindt zich een nagenoeg identiek portret van Van den Wijmelenberg eveneens geschilderd door C.J. Grips, maar daterend uit ca.1870
- Voorts bevindt zich in het Udense klooster van de hand van ene J. Maker (?) een portret van Van den Wijmelenberg uit 1851 toen hij nog commisaris generaal was
Documentatie:
Literatuur: M. Beilmann-Schöner, M. M. van Zanten e.a., "In Cruce Salus. 800 Jahre Klosterleben. Das Kulturerbe der Kreuzherren in Westeuropa", tentoonstellingscatalogus (D/NL), Bentlage 2010, p. 336; R. Janssen osc en P. Winkelmolen osc, "Repertorium Canonicorum Regularium Ordinis Sanctae Crucis 1248-1840" ( Maaseik 2002); "Inventarisatie-rapport Klooster St. Agatha", Stichting Kerkelijk Kunstbezit in Nederland (SKKN), 2 delen: tekst en foto's, 1996, inv. nr. 149; C.R. Hermans, “Annales canonicorum regularium S. Augustini, Ordinis S. Crucis”, Deel I-III (Silvae-ducis 1858), I (2), p. 202, nr. 6, p. 206; L.H.C Schutjes, “Geschiedenis van het Bisdom ’s Hertogenbosch”, Vijfde Deel (St. Michielsgestel 1876), p. 762 en 764; L.P.M.J. Heere, “600 jaar Sint Agatha”, tentoonstellingscatalogus Sint Agatha 1971, Gemeentehuis Cuyk (Sint Agatha 1971), nr. 13; J. Scheerder osc, “Henricus van den Wijmelenberg: een religieus emancipator in Oost-Brabant 1800-1881” (Tilburg 1976), tegenover p.100 (portret); L.P.M.J. Heere, “600 jaar Sint Agatha”, tentoonstellingscatalogus Sint Agatha 1971, Gemeentehuis Cuyk (Sint Agatha 1971), p. 23 (detail portret), p. 38, cat. nr. 25 (gedateerd: 1854)
Trefwoorden:
Organisatietrefwoorden:
Erfgoedstuk