Zoeken in collecties

Beschilderde 'Amelander' dienbladen, vallend binnen de categorie 'beschilderd huisraad', zijn populair met name in de tweede helft van de zeventiende en in de achttiende eeuw in de Zaanstreek, Hindelopen, Marken en Ameland. Hoekkasten, kisten, wiegen, tafelbladen etc. werden voorzien van Oud- of Nieuwtestamentische voorstellingen en kwamen vaak voor in de rijkere plattelandsgebieden waar veel Doopsgezinden woonden. Als voorbeeld voor de beschilderingen dienden vaak prenten en prentbijbels, met name die van Schut. Ook de bevolking van Ameland was al gevolg van de walvisvaart vrij welvarend, terwijl een vrij groot gedeelte ervan Doopsgezind was.
Dat bepaalde beschilderde huiselijke voorwerpen als 'Amelands' worden aangeduid wil niet zeggen dat ze op dit eiland vervaardigd zijn. De benaming is een gevolg van het feit dat ze daar redelijk veelvuldig voorkwamen. Waarschijnlijk zijn de kleinere objecten, zoals beddenbankjes, wiegen, mangelplanken, mangelbakken, stoven en dienblaadjes wél op het eiland vervaardigd en beschilderd, evenals de sobere driepootsklaptafels. Hoekkastjes en de eenpootsklaptafels zijn hoogstwaarschijnlijk uit de Zaanstreek afkomstig, waar veel Amelanders monsterden voor de walvisvaart.
Het tafereel van het bezoek van de koningin van Sheba aan koning Salomon (blad A) - een geliefd thema - is nagenoeg een kopie van dat wat is geschilderd op een groot 'Amelander' tafelblad (104 x 84 cm) uit de achttiende eeuw, dat zich van 1955 tot 1995 bevond in het Fries Museum te Leeuwarden en thans te zien is in het Sorgdragermuseum te Hollum op Ameland. De voorstelling op het tafelblad is i.t.t. die van St. Agatha een compositie is de hoogte waardoor meer van de troon en het paleis wordt getoond. Bovendien bestaat er het gevolg van de koningin uit meer personen.
Beschilderde dienbladen, identiek van vorm als de hier beschreven exemplaren, komen veelvuldig voor