Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Kruisbeeld 'wonderkruis'

Voorwerpencollectie

Als u op een afbeelding klikt, vind u meer informatie over het voorwerp. U kunt zoeken door: 

 

  • Het intypen van een woord in het zoekveld. U vindt dan resultaten als het woord letterlijk in de catalogus voorkomt.
  • Met behulp van de selectiefilters die onder het zoekveld staan (kloosterorganisatie, trefwoord).

 

 
 

Handig om te weten: als u beschrijvingen wilt zien in plaats van afbeeldingen, klik dan bij 'weergave' op: Tabelweergave. 

 

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Voorwerp
VW-P017-Ud0051 Kruisbeeld 'wonderkruis'
Toelichting:
Het Wonderkruis zou volgens de overlevering in de vijftiende eeuw zijn ontstaan uit een geconsacreerde hostie die door een ziek meisje was uitgebraakt en die zij heimelijk zou hebben verborgen onder een plavuis van de Kruisherenkerk te 's-Hertogenbosch. Het corpus zoulater op die plaats onder deze plavuis gevonden zijn. In 1517 bezocht de bisschop van Luik, Erardus van der Mark,de kapel en hij prees het kruis. Hij stimuleerde de verering ervan door er een aflaat van veertig dagen aan te verbinden, hetgeen een algemene verering op gang bracht, die niet meer beperkt bleef tot de kruisheren in het klooster. Zeventiende-eeuwse devotieprentjes van de hand van Philibert Bouttats, Jacobus de Man I en Susanna Verbruggen getuigen nog van de verering, evenals het glas-in-loodraam uit de voormalige kruisherenkapel waarop het Wonderkruis en de ontdekking ervan is afgebeeld. Bij de bouw van de huidige Udense kruisherenkapel in 1906 werd dit gebrandschilderde raam overgezet. Onder dit raam staat het Wonderkruis in een nis.
Het smalle, langgerekte corpus, met een geweven lendendoekje, de armen hoog gestrekt langs het relatief grote hoofd, is mogelijk een bijgewerkte alruin. Het is bevestigd in een kruisvormige kast, waarvan de voet is voorzien van lijdenswerktuigen. Boven en onder het corpus is een lakzegel aangebracht van het voormalige Bossche Kruisherenklooster: Christus aan het kruis, geflankeerd door het wapen van de stad en een wapenschild met hart
Datering:
1400-1500 [corpus]; 1856 [kast]
Deelcollectie:
Kruisheren
Vervaardiger:
A.P. Hermans, Eindhoven [expositiekast]
Materiaal/techniek:
alruin [corpus]; zilver, ebbenhout, ivoor, koper, moirézijde, glassteentjes [expositiekast]
Lengte in cm:
65 x 28,9 x 15,5 [expositiekast]
Hoogte in cm:
22,5 [corpus]
Documentatie:
Literatuur: M. Beilmann-Schöner, Mieke M. van Zanten e.a., "In Cruce Salus. 800 Jahre Klosterleben. Das Kulturerbe der Kreuzherren in Westeuropa", tentoonstellingscatalogus (D/NL), Bentlage 2010, p. 319; Wingens 1994, p.122-124 (met afb. prent van Ph. Bouttats); Alfons K.L. Thijs, Antwerpen internationaal uitgeverscentrum van devotieprenten 17de-18de eeuw, Leuven 1993, p. 42-43, p. 109; Cat.tent. Ter Apel 1993, p. 58, cat. nr. 47 (prent Jacobus de Man; foutieve materiaalaanduiding en datering); Cat.tent. Uden 1990, p. 6 en p. 111, B.1. en B.2. (prenten), p.148, cat.nr.66 (en afb.115); Cat.tent. Uden 1986, p.101, cat. nr. 3, afb. 6 (gedateerd: ca.1460, kast: waarschijnlijk vervaardigd door een Bossche edelsmid in de loop van de achttiende eeuw); W.H.Th. Knippenberg, Devotionalia. Religieuze voorwerpen uit het katholieke leven, Deel 2, Eindhoven [1985], p. 62, nr. 14 (afb.), p. 63, ad f; Kruistriomf 4 (1924) p. 53 e.v.; Schutjes 1873, p. 429; Hermans 1858, II, p. 331-332, III, p.18-19
Trefwoorden:
Organisatietrefwoorden:
Erfgoedstuk