Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Gouda

Kloosterorden en congregaties

  • U zoekt in een lijst van orden en congregaties die in Nederland gevestigd zijn of waren vanaf de vroege middeleeuwen. Als u op een kloosterorganisatie klikt, vind u informatie over deze orde/congregatie. 
  • U kunt zoeken door het intypen van een woord in het zoekveld. U vindt dan resultaten als het woord letterlijk in de beschrijvingen voorkomt.

 

 
 

Handig om te weten: de meeste orden en congregaties hebben meerdere namen, bijvoorbeeld een Nederlandse en een Latijnse naam. In de lijst is gekozen voor de meest gangbare Nederlandse naam. Alternatieve namen worden genoemd in de informatie bij een orde/congregatie. 

 

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Gouda
Datering:
1470 - 1551
Orde of congregatie:
Birgittinessen
Naam van het klooster:
Mariënsterre
Patroonheilige:
Onze Lieve Vrouw
Plaatsnaam:
Gouda
Provincie:
Zuid-Holland
Parochie:
Gouda
Destijds gewest:
Holland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1470
Opheffing/laatste vermelding:
1551
Type:
Klooster, m/v
Geschiedenis:
Het birgittendubbelklooster Mariënsterre was het laatste klooster in Gouda dat voor de Reformatie gesticht werd. Al in 1470 had Bertha van Heyen een buiten de stad Gouda gelegen hoeve aan de Birgitten geschonken. Voor het stichten van dit klooster, waarvan de naam Mariënsterre verwijst naar de sterren in het wapen van Gouda, verleende Karel de Stoute in 1475 zijn toestemming. Mede dankzij de bemiddeling van Margaretha van York, de derde echtgenote van Karel de Stoute, werd ook de toestemming van de paus verkregen. Vervolgens gingen de acht in 1470 als procurator aangestelde burgers over tot het verwerven van gebouwen. Zo werd in 1476 een huis aan de toenmalige Conincstraat, gekocht. Hier zouden het klooster en de kerk verrijzen. Pas in 1494 werden kerk en klooster geconsacreerd en werd de clausuur ingevoerd. Allengs verslapte de naleving van de kloosterregel. De bisschop van Utrecht in 1507 zond toen twee commissarissen naar Mariënsterre om de kloostertucht te herstellen. In 1515 werd op de toren van het klooster een beeld van St. Birgitta geplaatst. Hoewel het klooster een drukkerij van prenten had en daaruit, evenals uit het verlenen van aflaten inkomsten verwierf, leidde het klooster een noodlijdend bestaan. In 1536 droeg de Utrechtse bisschop, George van Egmond, het beheer van de bezittingen van Mariënsterre over aan de stad Gouda. De priorin, de pater en enkele broeders en zusters hadden het klooster verlaten. Slechts zeven nonnen bleven achter. Toen de birgitten naar Mariënburg in Soest wilden verhuizen, hield het stadsbestuur dit tegen, waarschijnlijk met het oog op de vele pelgrims, die door de aflaten van de birgitten naar Gouda kwamen. Hierin kwam verandering, toen de birgitten hun klooster konden verkopen aan de Regulieren van Stein, wier klooster in de polder even ten oosten van Gouda in 1549 afbrandde. Toen deze verkoop in 1551 met het zetten van de nodige handtekeningen werd bezegeld, werden de overgebleven nonnen naar Mariënburg in Soest overgebracht
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, deel II, p. 71; J. Taal, proefschrift “De Goudse kloosters in de Middeleeuwen” (Nijmegen 1960). p. 47-50/53/67/89/112/140; U. Sander-Olsen, T. Nyberg, P. Sloth Carlsen, “Birgitta Atlas: Saint Birgitta's Monasteries/Die Klöster der Heiligen Birgitta” (Leiderdorp 2013), p. 235-237; W. Denslagen, ‘Gouda’ (Zwolle 2011), p. 207/208; H. van Dolder - de Wit, ‘Goudse kloosters in de middeleeuwen (10): De Birgitten en het dubbelklooster Mariënsterre’ in “Tijdinge van die Goude”, 17 (1999), nr. 3, p. 65-71
Gebruikte websites:
Website Gouda Op Schrift (GOS), http://goudaopschrift.nl/index.php/bronnen/handschriften/kloosters/brigittenklooster/kroniek (17-09-2016); Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Regulierenklooster_(Gouda) (17-09-2016)
ENK Monasticon nummer:
ME-Z015-002
VU Kloosterlijst nummer:
G22