DOC-MON Kloosters in Nederland
Vestigingsplaats: 's-Gravenzande
Datering:
1255 - 1576
Orde of congregatie:
Begijnen
Naam van het klooster:
Begijnhof
Plaatsnaam:
's-Gravenzande
Provincie:
Zuid-Holland
Parochie:
's-Gravenzande
Destijds gewest:
Holland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1255
Opheffing/laatste vermelding:
1576
Type:
Hofjes en stiften, v
Geschiedenis:
De vroegste vermelding van het begijnhof in ‘s-Gravenzande dateert uit 1255. In dat jaar stelde Machteld van Brabant, die zich na het overlijden van haar eerste echtgenoot met haar tweede man Floris IV in ’s-Gravenzande vestigde, aan de begijnen de grond ter beschikking waarop het begijnhof werd gebouwd. Voorts schonk zij in 1266 nog een aangrenzend stuk land met een huis. Het begijnhof werd vermeld in een testament van Aleid van Holland als één van de instellingen die door haar bij dit testament begunstigd werden. Van een kapel op het ‘s-Gravenlandse begijnhof is pas in1356 sprake. Dat aan deze kapel begraafrecht verbonden was, blijkt uit een testament van 1499. Het begijnhof lag op een terrein, begrensd door de Gasthuislaan, de Vreeburghlaan en de Veilingkade. Het regulierenklooster Maria Magdalena in Bethanië, dat tevergeefs trachtte het begijnhof onder zijn bewind te brengen, lag naast het begijnhof. Om ongewenste contacten tussen de regulieren en de begijnen tegen te gaan, werden er tal van maatregelen getroffen. Zo verrees aan de kant van het begijnhof een boomgaard, terwijl de regulieren de grenssloot verbreedden en een manshoge wal opwierpen. Na de Reformatie werd het begijnhof door de Staten van Holland in beslag genomen. Het werd vervolgens in 1576 verkocht, waarbij bepaald werd dat de overgebleven begijnen tot hun dood op het begijnhof mochten blijven wonen. Later werd op de plaats van het begijnhof een buitenplaats aangelegd, die de naam Vreeburg kreeg. De straatnaam Bagijnhof is het enige dat thans nog aan het bestaan van het ‘s-Gravenzandse begijnhof herinnert
Gebruikte literatuur:
P.A. Henderikx, “De oudste bedelordekloosters in het graafschap Holland en Zeeland”(Dordrecht 1977), p. 197; W. Bol, Scriptie “’s-Gravenzande. Stagnatie in de stedelijke ontwikkeling in de Late Middeleeuwen” (Universiteit Leiden 2012), p. 43/44/48/49/50/51/53; T. Immerzeel, ‘Het Begijnhof van ’s-Gravenzande’ op website Stichting WOS. http://www.wos.nl/streekhistorie-het-begijnhof-van-%E2%80%99s-gravenzande/nieuws/item?961074 (27-03-2018); L. J. Ruijgrok, ‘Grepen uit de geschiedenis van de „glazen stad". Hoe een tuinbouwgebied ontstond’ op website Digibron, Kenniscentrum gereformeerde Gezindte, https://www.digibron.nl/search/detail/08299b87264628239236f0c62b551260/grepen-uit-de-geschiedenis-van-de-glazen-stad (27-03-2018)
Gebruikte websites:
Website Stichting Geschiedschrijving Delft, http://www.geschiedschrijvingdelft.nl/blog/een-standbeeld-voor-de-vrouw-die-delft-stichtte (14-03-2018); Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Klooster_Maria_Magdalena_in_Bethani%C3%AB (24-03-2018)
ENK Monasticon nummer:
ME-Z010-021
VU Kloosterlijst nummer:
G30
Is onderdeel van:
laatste wijziging 15-08-2023
1 gedigitaliseerd