DOC-MON Kloosters in Nederland
Vestigingsplaats: 's-Gravenhage
Datering:
1443 - 1572
Orde of congregatie:
Tertiarissen
Naam van het klooster:
Elisabeth
Patroonheilige:
Sint Elisabeth
Plaatsnaam:
's-Gravenhage
Provincie:
Zuid-Holland
Parochie:
‘s-Gravenhage
Destijds gewest:
Holland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1443
Opheffing/laatste vermelding:
1572
Type:
Klooster, v
Geschiedenis:
Het Sint-Elisabethklooster, het oudste en grootste vrouwenconvent in Den Haag, vond zijn oorsprong in een vóór 1424 gesticht begijnhof. Later was sprake van een zustergemeenschap, die na enige tijd een nieuwe behuizing betrok dat uitgroeide tot een kloostercomplex, dat het terrein van de huidige Grote Markt tussen de Laan -die toen nog Susterlaan heette-, de Jan Hendrikstraat en de Prinsengracht/Grote Marktstraat besloeg. Het klooster werd pas in een akte van 1443 genoemd, waarin het voor het eerst expliciet vermeld werd als een convent van de derde orde van Sint Franciscus. De zusters van dit bij het Kapittel van Utrecht aangesloten convent waren veelal adellijke vrouwen, onder meer dochters van aanzienlijke hovelingen. De kapel, die ten zuiden van de Laan lag, dateerde van omstreeks 1453. Vanuit het Sint-Elisabethklooster werd in of vóór 1463 een nieuw convent gesticht. Een aantal zusters verhuisde toen naar een terrein ten oosten van het Spui, waar een nieuwe, zelfstandige gemeenschap werd gevestigd, die St.-Maria in Galilea genoemd werd. Toen de gebouwen van dit convent in 1572 afgebroken werden, keerden enkele zusters naar het Sint-Elisabethklooster terug. Toen Den Haag zich in 1572 bij de Opstand aansloot, werd het convent opgeheven en werden de gebouwen door de Staten van Holland geconfisqueerd. De overgebleven zusters, die op het kloosterterrein mochten blijven wonen, ontvingen vanwege de Staten alimentatie. In 1584 woedde er een hevige brand in Den Haag, die ook een deel van het kloostercomplex in as legde. De zusters vonden toen elders onderdak. Slechts enkelen bleven er nog wonen. In 1597 droegen de Staten van Holland het kloosterterrein over aan de magistraat van Den Haag, die een deel van de gebouwen verhuurde of verkocht aan particulieren. Een ander deel werd in 1614 bestemd voor de aanleg van een groenten- en fruitmarkt. Deze markt is thans verdwenen, maar de straat waaraan het lag, heet nog steeds de Grote Markt
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel 1, Blz. 83/84; Monasticon Batavum, Supplement, p. 59; Monasticon Trajectense, http://www2.let.vu.nl/oz/monasticon/detail.php?ID=063 (24-02-2017);
Gebruikte websites:
Website Archieven.nl: Nationaal Archief, www.archieven.nl/nl/zoeken?mivast=0&mizig=210&miadt=22&micode=3.18.13&miview=inv2#inv3t2 (24-02-2017); Website Den Haag Zoals Het Was, http://www.denhaagzoalshetwas.nl/laan/ (24-02-2017), Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/St._Elizabeth_Convent_(Den_Haag) (24-02-2017)
ENK Monasticon nummer:
ME-Z207-043
VU Kloosterlijst nummer:
G26
Is onderdeel van:
laatste wijziging 15-08-2023
1 gedigitaliseerd