Zoeken in collecties

Antonius van Egypte (250-356), kluizenaar in de Egyptische woestijn en grondlegger van het kloosterleven, werd aanbeden ter genezing van het gevreesde Sint Anthoniusvuur ofwel ergotisme, een ziekte die veroorzaakt werd door het eten van met moederkoorn besmet graan met name rogge en die leidde tot stremming van de bloedcirculatie, gangreen en tenslotte tot de dood. Rond 1070 wist kruisridder, Jocelyn of Geilin, de relieken van Antonius in Constantinopel buiten het bereik van de oprukkende Saracenen te stellen. Hij bracht de relieken over naar La Motte-Saint-Didier in Frankrijk. Opnieuw vonden er door toedoen van het gebeente van de heilige Antonius wonderbaarlijke genezingen plaats. De orde, die zich hier omheen ontwikkelde werd in 1095 door de paus erkend als Orde van Sint-Antonius, ook wel de orde van de antonieten, de antonieters of de antonianen genoemd. Deze orde, die de bestrijding van het Sint-Antoniusvuur maar ook de verpleging van pest- en lepralijders tot haar werkgebied rekende en die haar leden bij voorkeur uit adellijke families rekruteerde, nam een regel aan die verwant was aan die van de diverse ridderorden en breidde zich vanuit Frankrijk over heel Europa uit. In 1297 kregen de antonieten van de paus de titel kanunnik. Hun oorspronkelijk bruine habijt werd toen veranderd in zwart met een zwarte mantel met daarop een blauw Sint-Antoniuskruis in de vorm van een T, ook wel bekend als het taukruis. Om de hals droegen ze een zilveren taukruis aan een band. In 1804, toen de pestepidemieën en de endemische lepra tot het verleden behoorden, werd de orde opgeheven. De leden en de bezittingen gingen over naar de Maltezer Orde. In Nederland hadden de antonieten in Maastricht een vestiging, die in 1209 opgericht werd als onderdeel van het Franse moederklooster Pont-à-Mousson en waarvan het zich eind 14e, begin 15e eeuw losmaakte. In 1786 werd de Maastrichtse vestiging verkocht aan een particulier die het kloostergedeelte tot woningen verbouwde